Gaudeamus

Geliefde broeders en zusters,

"De vreugde van het Evangelie vervult het hart en het hele leven van hen die Jezus ontmoeten. Met Jezus Christus wordt de vreugde geboren en steeds opnieuw geboren."! Evangelii Gaudium [[4984|1]]

De aanhef van Evangelii Gaudium [4984], van Paus Franciscus, weerklinkt met een verrassende vitaliteit en verkondigt het wonderbare mysterie van de Blijde Boodschap, dat het leven verandert van de persoon die zich deze boodschap ter harte neemt. Er wordt verwezen naar de parabel van de vreugde: onze ontmoeting met Jezus doet in ons hart het oorspronkelijke licht schijnen om de kennis te doen stralen van Zijn heerlijkheid die afstraalt van het gelaat van Christus (2 Kor. 4, 6) [[b:2 Kor. 4, 6]] en blijdschap verspreidt.

Deze Congregatie voor de Instituten van het Gewijde Leven en van de Sociëteiten van het Apostolische Leven [d:118] nodigt ons uit ons te bezinnen over de tijd van genade die ons gegeven is om te leven. Een speciale uitnodiging van de Paus aan het Religieuze Leven.

Deze boodschap aanvaarden, betekent dat we ons bestaan vernieuwen volgens het Evangelie, niet op een radicale manier die als een model van volmaaktheid wordt gezien en vaak met de bedoeling om zich van de rest af te scheiden, maar door zich toto corde, met heel zijn hart, achter de heilsontmoeting te scharen die ons leven verandert: "Het gaat erom alles achter te laten om de Heer te volgen. Neen, ik wil niet zeggen radicaal. Evangelische radicaliteit is niet alleen iets van religieuzen, maar wordt van allen gevraagd. Religieuzen volgen de Heer echter op een speciale manier, op een profetische wijze. Ik verwacht dit getuigenis van jullie. Religieuzen, zowel mannen als vrouwen, moeten in staat zijn om de wereld wakker te schudden." Interview Spadaro met Paus Franciscus [[5367]]

Geconfronteerd met de menselijke eindigheid, de beperkingen, de dagelijkse beslommeringen beleven de Godgewijde mannen en vrouwen de trouw door te getuigen van de vreugde die in hen leeft. Zo worden ze stralende getuigen, doeltreffende verkondigers, metgezellen en naasten voor de vrouwen en mannen met wie ze een gemeenschappelijk verhaal delen en die op zoek zijn naar de Kerk als hun thuis. Evangelii Gaudium [[4984|47]] Franciscus van Assisi, die het Evangelie als zijn levensvorm aannam, "heeft gemaakt dat het geloof groeide, heeft de Kerk vernieuwd en heeft tegelijkertijd de samenleving vernieuwd. Hij heeft haar meer gemeenschap gemaakt, altijd vanuit het Evangelie, door getuigenis. Verkondig steeds het Evangelie en indien nodig ook met woorden." Gezin, arbeid, roeping en zending [[5107|10]]

Door naar de woorden van de Paus te luisteren, krijgen wij talrijke suggesties. Wat ons bijzonder aanspreekt, is de absolute eenvoud waarmee Paus Franciscus zijn boodschap voorstelt, volledig in overeenstemming met de ontwapenende oprechtheid van het Evangelie. Het Woord, sine glossa, uitgestrooid met het brede gebaar van de goede zaaier die vol vertrouwen geen onderscheid maakt tussen de verschillende soorten grond.

Een gezaghebbende uitnodiging, aan ons gericht, op een rustige manier waaruit vertrouwen blijkt, een verzoek om een einde te stellen aan institutionele argumentaties en persoonlijke rechtvaardigingen. Het is een provocerend woord dat ons ertoe aanzet om onze vaak apathische of slaperige manier van leven ter discussie te stellen, een leven dat vaak wordt geleefd aan de rand van de uitdaging al hadden jullie maar een geloof als een mosterdzaadje (Lc. 17, 5) [b:Lc. 17, 5]. Het is een uitnodiging die ons aanmoedigt om onze geest ertoe te brengen het Woord te erkennen dat onder ons leeft, de Geest die doet leven en die de Kerk onophoudelijk vernieuwt.

Deze Brief vindt zijn oorsprong in een dergelijke uitnodiging en wil de aanzet vormen tot een gemeenschappelijke overweging. Hij dient zich aan als een eenvoudig middel om onze levens op een oprechte manier te onderzoeken in het licht van het Evangelie. Deze Dicasterie [d:118] introduceert daarom een gemeenschappelijk traject, een ruimte voor persoonlijke, broederlijke, institutionele bespiegeling, op weg naar 2015, een jaar dat de Kerk in het teken stelt van het Godgewijde leven [d:338], met het verlangen en de bedoeling om moedige evangelische beslissingen te nemen, die tot een heropleving leiden die overstroomt van vreugde. "Het primaatschap van God geeft aan het bestaan van de mens volle betekenis en schenkt vreugde, want de mens is voor God geschapen en vindt rust in Hem". Vita Consecrata [[758|27]]

Met de term vreugde (in het Hebreeuws: sirnfzá/samafz, gyl) wil de Heilige Schrift een veelheid van gemeenschappelijke en persoonlijke ervaringen uitdrukken, die op een bijzondere wijze verbonden zijn met religieuze ceremonieën en feesten, en de betekenis van de aanwezigheid van God in de geschiedenis van Israël erkennen. In de Bijbel komen immers maar liefst 13 verschillende werkwoorden en substantieven voor om de vreugde van God, die van de mensen en ook die van de schepping zelf, in de heilsdialoog, te beschrijven.

In het Oude Testament komen de meeste vermeldingen voor in de Psalmen en bij de profeet Jesaja. Met een creatieve en originele linguïstische verscheidenheid wordt vele malen uitgenodigd tot vreugde, wordt de vreugde verkondigd wegens de nabijheid van God, de blijdschap geuit voor al wat Hij geschapen en gemaakt heeft. In de Psalmen vindt men honderden malen de meest doeltreffende uitdrukkingen om zowel de vreugde aan te geven die voortkomt uit de welwillende aanwezigheid van God en de uitbundige uitingen waartoe deze aanleiding geeft, om getuigenis af te leggen van de grote belofte die voor het volk in de toekomst is weggelegd. Wat de profeet betreft, komt die frequente oproep tot vreugde, die zich naar de toekomst richt, vooral in het tweede en derde deel van de rol van Jesaja voor: zij zal overvloedig zijn (Jes. 9, 2) [[b:Jes. 9, 2]], de hemel, de woestijn en de aarde zullen jubelen van vreugde (Jes. 35, 1; Jes. 44, 23; Jes. 49, 13) [b:Jes. 35, 1; Jes. 44, 23; Jes. 49, 13], de bevrijde gevangenen zullen juichend van vreugde Jeruzalem binnentrekken (Jes. 35, 9; e.v.) [b:Jes. 35, 9vv] (Jes. 51, 11) [b:Jes. 51, 11].

In het Nieuwe Testament wordt de voorkeur gegeven aan een woordenschat die is afgeleid van de stam char (chàirein, charà), maar er komen ook andere termen voor (bijvoorbeeld 'agalliáomai, euphrosyne). Dit houdt gewoonlijk een totale uitbundigheid in, die tegelijk het verleden en de toekomst omsluit. Vreugde is het Messiaanse geschenk bij uitstek, zoals Jezus zelf beloofde: dat mijn vreugde in u moge zijn en dat uw vreugde volmaakt moge zijn (Joh. 15,11; Joh. 16, 24; Joh. 17, 13) [b:Joh. 15,11; Joh. 16, 24; Joh. 17, 13]. Het is Lucas die, vanaf de gebeurtenissen die vooraf gaan aan de geboorte van de Heiland, vermeldt dat uitbundige vreugde zich verspreidt (Lc. 1, 14.44.47; Lc. 2,10; Mt. 2, 10) [[b:Lc. 1, 14.44.47; Lc. 2,10; Mt. 2, 10]] en vervolgens gepaard gaat met de verspreiding van de Blijde Boodschap, met een effect dat steeds verder uitdeint (Lc. 10, 17; Lc. 24, 41.52) [[b:Lc. 10, 17; Lc. 24, 41.52]] en een typisch teken is van de aanwezigheid en de uitbreiding van het Koninkrijk. (Lc. 15, 7.10.32; Hand. 8, 39; Hand. 11, 23; Hand. 15, 3; Hand. 16, 34; Rom. 15, 10.13) [[b:Lc. 15, 7.10.32; Hand. 8, 39; Hand. 11, 23; Hand. 15, 3; Hand. 16, 34; Rom. 15, 10.13]]

Volgens Paulus is vreugde de vrucht van de Geest (Gal. 5, 22) [[b:Gal. 5, 22]] en een typisch en vast kenmerk van het Koninkrijk (Rom. 14, 17) [[b:Rom. 14, 17]], dat sterker wordt door kwellingen en beproevingen. (1 Tess. 1, 6) [[b:1 Tess. 1, 6]] We moeten de bron van vreugde vinden in het gebed, in de naastenliefde, in de onophoudelijke dankzegging (1 Tess. 5, 16; Fil. 3, 1) [[b:1 Tess. 5, 16; Fil. 3, 1]] (Kol. 1, 11 v) [[b:Kol. 1, 11 v]]. In zijn beproevingen wordt de apostel der heidenen overweldigd door vreugde en heeft hij deel aan de glorie die wij allen verwachten. (2 Kor. 6, 10; 2 Kor. 7, 4; Kol. 1, 24) [[b:2 Kor. 6, 10; 2 Kor. 7, 4; Kol. 1, 24]] De uiteindelijke triomf van de Heer en de bruiloft van het Lam zullen elke vreugde en uitbundigheid vervolledigen (Openb. 19, 7) [[b:Openb. 19, 7]] en een kosmisch Halleluja doen uitbarsten (Openb. 19, 6) [b:Openb. 19, 6].

Om de volledige betekenis van de aangehaalde tekst te vatten, geven wij nu een korte uitleg bij de zin van Jesaja 66,10: Laat allen die Jeruzalem liefhebben zich met haar verheugen en juichen om haar, laat allen die om haar treuren, nu samen met haar jubelen. (Jes. 66, 10) [b:Jes. 66, 10] Het gaat om het einde van het derde deel van de profeet Jesaja. We moeten voor ogen houden dat de hoofdstukken 65 en 66 van Jesaja nauw met elkaar verbonden zijn en elkaar om beurten aanvullen, zoals al duidelijk was in het besluit van het tweede deel van Jesaja (Jes. 54-55) [b:Jes. 54-55].

In beide hoofdstukken wordt het thema van het verleden aangehaald, soms ook met wrede beelden, alsof ze worden uitgenodigd dit te vergeten, omdat de Heer een nieuw licht wil laten schitteren, een vertrouwen dat de doorstane ontrouw en wreedheid onmiddellijk zal herstellen. De vloek, die het resultaat is van hun niet¬naleving van het Verbond, zal verdwijnen, omdat de Heer Jeruzalem in een jubelende stad zal herscheppen en haar bevolking vreugde zal schenken. (Jes. 65, 18) [[b:Jes. 65, 18]] Het bewijs daarvan zal worden geleverd door de ervaring dat het antwoord van de Heer hen zal bereiken nog vóór het verzoek werd uitgesproken. (Jes. 65, 24) [[b:Jes. 65, 24]] Deze context wordt verder gezet in de eerste verzen van Jesaja 66 en duikt hier en daar opnieuw op door tekenen die de ongevoeligheid van hun harten en oren benadrukken voor de goedheid van de Heer en zijn Woord van hoop.

Hier lijkt de gelijkenis van Jeruzalem als moeder suggestief Ze is geïnspireerd op de beloften van Jesaja (Jes. 49, 18-26; Jes. 54, 1-3) [b:Jes. 49, 18-26; Jes. 54, 1-3]: het land van Judas vult zich onverwachts met degenen die terugkeren uit de diaspora, na hun vernedering. Men zou haast kunnen zeggen dat de geruchten van de "bevrijding" Sion "zwanger hebben gemaakt" met nieuw leven en hoop, en dat God, de Heer van het leven, deze zwangerschap zal voldragen en moeiteloos nieuwe kinderen geboren zal laten worden. Zo wordt moeder-Sion door pasgeborenen omringd en is ze voor hen een gulle en tedere voedster. Dit bijzonder lief beeld fascineerde de heilige Theresia van Lisieux al, die er een cruciale sleutel voor de interpretatie van haar spiritualiteit in had gevonden. Met meer citaten: cf. HEILIGE.. Met meer citaten: cf. HEILIGE THERESIA VAN HET KIND JEZUS, Opere complete (Volledige werken), Libreria Editrice Vaticana-Ed. OCD, Vaticaanstad-Rome, 1997: Manoscritto A, 76v0; B, Ir"; C, 3r0; Brief 196.

Een opeenhoping van intense termen: verheugt u, juicht, straalt, maar ook troost, genot, overvloed, voorspoed, liefkozingen enz. De verhouding van trouw en liefde had gefaald en ze waren geëindigd in treurnis en steriliteit. Nu zorgen de kracht en de heiligheid van God opnieuw voor zin en volheid van het leven en voor geluk, wat wordt uitgedrukt met woorden die tot de affectieve wortels van elk menselijk wezen behoren en opnieuw unieke gevoelens van tederheid en veiligheid opwekken.

Het is een lichtvoetig, maar waarachtig profiel van een God die moederlijke gevoelens en intense, aanstekelijke emoties uitstraalt. Een oprechte vreugde (recht uit het hart) (Jes. 66, 14) [[b:Jes. 66, 14]] die uitgaat van God - met een moederlijk gelaat en opgeheven arm - en zich verspreidt onder een volk dat kreupel is, waarvan de beenderen broos zijn geworden door duizenden vernederingen. Het is een kosteloze transformatie die zich vreugdevol uitspreidt tot de nieuwe hemelen en de nieuwe aarde (Jes. 66, 22) [[b:Jes. 66, 22]], opdat alle volkeren de glorie van de trouwe en verlossende Heer zouden leren kennen.