Geen façadechristenen

Dierbare broeders en zusters. Goedendag!

De liturgie van deze dag presenteert ons een ander citaat uit de Bergrede, dat we in het Matteüsevangelie vinden. (Mt. 5, 17-37) [[b:Mt. 5, 17-37]] In deze passage wil Jezus Zijn toehoorders helpen de wet van Mozes te herlezen. Wat in het oude verbond gezegd werd, is waar, maar niet alles: Jezus is gekomen om de definitieve wet van God te vervullen en te verkondigen, tot de laatste jota. (Mt. 5, 18) [[b:Mt. 5, 18]] Hij manifesteert er de oorspronkelijke bedoeling van en de authentieke aspecten, en dat doet Hij door Zijn verkondiging en meer nog door Zijn offergave op het kruis. Zo leert Jezus hoe Gods wil ten volle te doen en Hij gebruikt dit woord: met een “rechtvaardigheid” die deze van de Schriftgeleerden en farizeeën “ver overtreft” (Mt. 5, 20) [b:Mt. 5, 20]. Rechtvaardigheid die bezield wordt door liefde, door naastenliefde, door barmhartigheid, beoefent het wezenlijke van de geboden en vermijdt het gevaar van formalisme. Nee: er is meer nodig, meer.

In het Evangelie van deze dag onderzoekt Jezus drie aspecten in het bijzonder: moord, overspel en een eed zweren. Over het gebod “niet te doden”, zegt Hij dat het niet alleen overtreden wordt door een effectieve moord, maar ook door gedrag dat de waardigheid van de mens kwetst, ook door beledigende woorden. (Mt. 5, 22) [[b:Mt. 5, 22]] Zeker, ze zijn niet even erg en zijn niet even schuldig als moord, maar zij staan op dezelfde lijn, want zij zijn er de voorloper van en geven blijk van dezelfde kwaadwilligheid. Jezus zegt niet een klassement van beledigingen op te stellen, maar ze allemaal als schadelijk te beschouwen, omdat zij allemaal de bedoeling hebben de naaste kwaad te berokkenen. En Jezus geeft een voorbeeld. Beledigen: het is voor ons even gewoon te beledigen als goeie dag te zeggen. En dat staat op dezelfde lijn als moord. Wie zijn broeder beledigt, doodt zijn broeder in zijn hart. Alstublieft, beledig niet! Wij winnen er niets door …

Een ander voorbeeld is de wet over het huwelijk. Overspel werd beschouwd als een overtreding van het eigendomsrecht van de man over de vrouw. Jezus gaat daarentegen naar de wortel van het kwaad. Zoals men tot moord komt door scheldwoorden en beledigingen, zo komt men tot overspel door de bedoeling de vrouw te bezitten die niet zijn eigen vrouw is. Overspel wordt evenals diefstal, corruptie en alle andere zonden, eerst in het diepste van onszelf begaan en eens men in zijn hart de verkeerde keuze heeft gemaakt, komt het concrete gedrag op gang. En Jezus zegt: wie naar een vrouw kijkt, die niet zijn eigen vrouw is, met de bedoeling haar te bezitten, pleegt overspel in zijn hart, is een weg ingeslagen naar overspel. Denken we daar een beetje aan: aan de slechte gedachten op dat vlak.

Vervolgens zegt Jezus tot Zijn leerlingen, geen eed te zweren, omdat een eed zweren een teken is van de onzekerheid en dubbelhartigheid binnen menselijke relaties. Men gebruikt het gezag van God als waarborg voor onze menselijke zaken. Wij zijn eerder geroepen om onder elkaar, in onze families en gemeenschappen, een klimaat te scheppen van helderheid en wederzijds vertrouwen, om oprecht te kunnen overkomen zonder beroep te moeten doen op een hogere inmenging opdat men ons zou geloven. Wantrouwen en wederzijdse verdachtmaking zijn altijd een bedreiging voor de sereniteit!

Moge de Maagd Maria, de vrouw van het volgzaam luisteren en de blije gehoorzaamheid, ons helpen om het Evangelie steeds meer na te leven, om geen façadechristenen te zijn, maar wezenlijke Christenen! En dat is mogelijk met de genade van de Heilige Geest, die ons in staat stelt alles met liefde te doen en zo Gods wil volledig te vervullen.