Cum Nostra - De rubricis ad simpliciorem formam redigendis

Daar in onze tijd de priesters, vooral zij die in de zielzorg staan, met steeds andere en nieuwe apostolische opdrachten belast worden, zodat zij zich nauwelijks met de nodige zielerust op het reciteren van het H. Officie kunnen toeleggen, hebben sommige bisschoppen een dringend verzoek tot de H. Stoel gericht, om goedgunstig deze moeilijkheid uit de weg te ruimen, en tenminste de ingewikkelde structuur der rubrieken te vereenvoudigen.

Uit pastorele bezorgdheid en kommer, heeft de Opperpriester Paus Pius XII deze zaak ter onderzoek voorgelegd aan de bijzondere Commissie van deskundigen, die de bestudering van een algemene liturgische vernieuwing is opgedragen; na alles nauwkeurig onderzocht te hebben, gaven zij de raad de bestaande rubrieken tot meer gemakkelijke normen te herleiden, zö echter dat de vereenvoudiging in werking kan treden met behoud intussen van de liturgische boeken, zoals zij nu bestaan, totdat een andere voorziening getroffen wordt.

Nadat Zijne Eminentie de Kardinaal-Prefect van de H. Ritencongregatie Onze H. Vader van alles tot in bijzonderheden op de hoogte had gebracht, heeft Zijne Heiligheid gewaardigd de volgende regeling der rubrieken goed te keuren en opdracht gegeven ze te publiceren, zo echter dat hetgeen door onderhavig Decreet wordt voorgeschreven 1 Januari 1956 van kracht wordt.

Het is intussen aan de Pauselijke Uitgevers van liturgische boeken verboden in eventuele nieuwe uitgaven van het Romeins Brevier en Missaal iets te veranderen.

Alle bepalingen met dit Decreet in strijd zijn hiermede vervallen verklaard.

Gegeven te Rome, ten paleize van de H. Ritencongregatie, 23 Maart 1955.

C. Kard. CICOGNANI,
Prefect.

A. Carinci, Aartsb. v. Seleucia,
Secretaris.

I.1
De volgende regels hebben betrekking op de Romeinse ritus; wat hier niet uitdrukkelijk vermeld wordt, dient als ongewijzigd beschouwd te worden.

I.2
Onder de naam van kalender vallen zowel de kalender van de universele Kerk als de eigen kalenders.

I.3
De volgende normen moeten onderhouden worden zowel bij het openbaar als privé bidden van het H. Officie, tenzij uitdrukkelijk anders vermeld wordt.

I.4
Alle bijzondere indulten en gewoontes, ook de gewoontes welke speciaal vermeld moeten worden, moeten als uitdrukkelijk herroepen beschouwd worden, zo zij met deze regels in strijd zijn.

II.1
De rang en rite halfdubbel wordt afgeschaft.

II.2
De liturgische dagen, die nu als halfdubbel in de kalender vermeld staan, worden als enkel gevierd, behalve de vigilie van Pinksteren welke dubbel wordt.

II.3
De Zondagen van de Advent en van de Vasten en volgende tot en met Beloken Pasen alsook Pinksterzondag worden gevierd onder de rite dubbel le klas en hebben voorrang zowel in occurrentie als in concurrentie boven alle feesten.

II.4
Wanneer met de 2e, 3e, 4e Zondag van de Advent feesten 1e klas samenvallen, zijn de Missen, behalve de conventuele Mis, van het feest toegestaan.

II.5
De Zondagen welke tot nu toe als halfdubbel werden gevierd, worden tot de rang van dubbel verhoogd; toch worden de antifonen nog niet verdubbeld.

II.6
Het Officie en de Mis van een verhinderde Zondag worden noch geanticipeerd noch ingehaald.

II.7
Als op Zondagen door het jaar het feest van een titel of mysterie des Heren samenvalt, neemt dat feest de plaats van de Zondag in; van de Zondag heeft enkel een commemoratie plaats.

II.8
De geprivilegieerde vigilies zijn: de vigilie van Kerstmis en de vigilie van Pinksteren.

II.9
De gewone vigilies zijn: de vigilie der feesten van 's Heren Hemelvaart, Maria Tenhemelopneming, S. Jan de Doper, de HH. Petrus en Paulus, de H. Laurentius. Alle andere vigilies, ook welke in de eigen kalenders staan, worden afgeschaft.

II.10
Vallen gewone vigilies op een Zondag, dan worden zij niet geanticipeerd maar weggelaten.

II.11
Slechts de octaven van Kerstmis, Pasen en Pinksteren worden gevierd; alle andere, hetzij zij voorkomen in de kalender van de universele Kerk, hetzij in de eigen kalenders, zijn afgeschaft.

II.12
De dagen onder de octaven van Pasen en Pinksteren worden tot de rite van dubbel verheven, hebben voorrang boven alle feesten en laten geen commemoraties toe.

II.13
Ofschoon de dagen onder het octaaf van Kerstmis tot de rite van dubbel verheven worden, worden zij toch gelijk nu gevierd.

II.14
Als van 2 t/m 5 Januari geen feest valt, wordt de lopende ferie als enkel genomen. In het officie worden de antifonen en psalmen in alle Uren en het vers van de nocturn genomen van de lopende dag van de week, zoals in het psalterium staat aangegeven; de rest geschiedt zoals op 1 Januari, behalve de lessen, die uit de lopende H. Schrift gezegd worden, met hun responsories; ook wordt het Te Deum gezegd. De conclusie der hymnen en het vers in het Kort Responsorie van de Priem zijn zoals op Kerstmis. De Mis is van 1 Januari, zonder Credo, en zonder eigen Communicantes.

Gelezen votiefmissen en gelezen Missae cotidienae voor overledenen zijn verboden.

II.15
Door de afschaffing van het octaaf van Driekoningen worden de dagen van 7 t/m 12 Januari feries door het jaar (volgens de rite van enkel). In het Officie worden de antifonen en psalmen in alle Uren en het vers van het nocturn genomen van de lopende dag van de week, zoals in het psalterium staat aangegeven; de rest geschiedt zoals op Driekoningen, behalve de lessen, die uit de lopende H. Schrift gezegd worden, met hun responsories; ook wordt het Te Deum gezegd. De conclusie der hymnen en het korte vers in de Priem zijn zoals met Driekoningen. De Mis is van Driekoningen, zonder Credo en zonder eigen Communicentes.

Gelezen votiefmissen en gelezen Missae cotidianae voor overledenen zijn verboden.

II.16
Op 13 Januari vindt plaats de gedachtenis van het Doopsel van Onze Heer Jezus Christus met de rite hoogdubbel; het officie en de Mis zijn zoals nu op de octaafdag van Driekoningen staat aangegeven.

Komt de gedachtenis van het Doopsel van Onze Heer Jezus Christus op Zondag te vallen, dan wordt zonder enige commemoratie het feest van de H. Familie gevierd. Op de voorafgaande Zaterdag wordt het begin van de eerste Brief aan de Korinthiërs geplaatst.

II.17
De dagen vanaf het feest van 's Heren Hemelvaart tot aan de vigilie van Pinksteren worden feries in de Paastijd (enkele ritus). In het officie worden de antifonen en psalmen in alle Uren en het vers van de nocturn gezegd van de lopende dag van de week, zoals in het psalterium staat aangegeven; de rest geschiedt zoals op het feest van 's Heren Hemelvaart, behalve de lessen, die uit de lopende H. Schrift gezegd worden, met hun responsories. De conclusie der hymnen en het vers in de Priem worden van het feest van Hemelvaart gezegd; de Mis is van hetzelfde feest zonder Credo en zonder eigen Communicantes.

Gelezen votiefmissen en gelezen Missae cotidianae voor overledenen zijn verboden.

Op de vigilie van Pinksteren wordt niets veranderd.

II.18
De dagen van de afgeschafte octaven van Sacramentsdag en H. Hartfeest worden feries door het jaar.

II.19
Op de Zondagen onder de voormalige octaven van Hemelvaart, Sacramentsdag en H. Hartfeest wordt het Officie gezegd zoals nu.

II.20
De feesten der heiligen, tot nu toe als halfdubbel gevierd, worden als enkel feesten beschouwd.

II.21
De feesten der heiligen, tot nu toe als enkel gevierd, worden verlaagd tot commemoratie, zonder historische les.

II.22
Wanneer op de feries van de Vasten en Passietijd, van Aswoensdag t/m Zaterdag voor Palmzondag een feest valt, dat niet 1e of 2e klas is, kunnen zowel het officie (privé gebeden) als de Mis van de ferie of van het feest gezegd worden.

III.1
Wat hier over de commemoraties gezegd wordt, geldt zowel voor het officie als voor de Mis, èn in occurrentie èn in concurrentie.

III.2
Commemoraties, die nooit weggelaten mogen worden en absolute voorrang hebben, zijn:

1. van elke Zondag.
2. van een feest 1e klas.
3. van de feries van de Vasten en Advent.
4. van de feries en Zaterdag van de Quatertemperdagen in September.
5. van de Litanie op het feest van S. Marcus.

III.3
De andere commemoraties, die zich eventueel voordoen, worden in dier voege toegestaan, dat zij het getal drie der oraties niet overschrijden.

III.4
Behalve en na de commemoraties onder no. 2 [al:28] vermeld, wordt de volgende regel der commemoraties van kracht;

1. Op Zondagen le klas, op feesten 1e klas, op geprivilegieerde feries en vigilies, en verder in gezongen Missen of plechtige votiefmissen, is geen commemoratie toegestaan.
2. Op feesten 2e klas en op de overige Zondagen is slechts één commemoratie toegestaan.
3. Op alle andere dagen, hetzij feesten hetzij feries, zijn slechts twee commemoraties toegestaan.

III.5
Gecommemoreerde feesten hebben niet meer de volgende elementen:

1. in het officie, eigen vers in het kort responsorie van de Priem, en eigen doxologie in de hymnen, behalve op de dagen waarvan sprake was in Tit. II, nn. 14-17 [al:18-21];
2. in de Mis, Credo en eigen Praefatie.

IV.1
De canonieke Uren, zowel in het openbaar als privé gezegd, beginnen met weglating van het Onze Vader, Weesgegroet en eventueel Credo, zonder meer aldus:

Metten: met het vers Domine, labia mea aperies.

Lauden, Kleine Uren en Vespers: met het vers Deus, in adiutorium.

Completen: met het vers Iube, domne, benedicere.

IV.2
In het officie van het heilig Triduum en in het officie der overledenen beginnen alle Uren met weglating van het Onze Vader, Weesgegroet en eventueel Credo, zoals in het Brevier staat aangegeven.

IV.3
Verder worden de canonieke Uren zowel in het openbaar als privé gebeden, aldus besloten:

Metten (privé gebeden), Lauden, Terts, Sext, Noon en Vespers: met het vers Fidelium animae.

Priem: met de zegen Dominus nos benedicat.

Completen: met de zegen Benedicet et custodiat.

IV.4
De dagelijkse gang van het heilig officie wordt na de Completen besloten door de gebruikelijke Maria-antifoon met het vers Divinum auxilium.

Het indult en de aflaten, voor het reciteren van het gebed Sacrosanctae verleend, worden aan genoemde eindantifoon verbonden.

IV.5
De eigen hymnen van sommige heiligen voor bepaalde Uren aangewezen, worden niet verplaatst. In de hymne Iste confessor is voortaan het derde vers altijd: Meruit supremos laudis honores; het wordt dus niet meer veranderd.

IV.6
De antifonen bij de Magnificat op de feries in de tijd van Septuagesima worden in geval van uitvallen niet ingehaald.

IV.7
De feriale gebeden worden slechts gezegd in de Vespers en in de Lauden van het officie van de Woensdagen en Vrijdagen in de tijd van Advent, Vasten en Passie, alsook van de Woensdagen, Vrijdagen en Zaterdagen der Quatertemperdagen, behalve onder het octaaf van Pinksteren, wanneer het officie van de ferie plaats heeft.

IV.8
Alle andere gebeden worden weggelaten.

IV.9
Het suffragium der heiligen en de gedachtenis van het Kruis worden weggelaten.

IV.10
De geloofsbelijdenis van de H. Athanasius [309] wordt alleen op het feest van de Allerheiligste Drievuldigheid gereciteerd.

IV.12
Eerste vespers (hetzij in hun geheel, hetzij vanaf het kapittel, hetzij bij wijze van commemoratie) komen alleen feesten 1e of 2e klas, en Zondagen toe.

IV.12
Wat de afzonderlijke delen van het officie betreft, neme men het volgende in acht:

1. Op Zondagen en op feesten 1e klas wordt niets veranderd.
2. Op feesten 2e klas en op dubbelfeesten Onzes Heren of van Maria, zijn de Metten, Lauden en Vespers uit het eigen en uit het gemeenschappelijke; de kleine Uren uit het psalterium van de lopende ferie en uit het eigen; de Completen van de Zondag.
3. Op de overige feesten, vigilies of feries zijn alle Uren uit het psalterium en uit het eigen, behalve wanneer de Metten, Lauden en Vespers speciaal toegewezen antifonen en psalmen hebben.

IV.13
Als de lessen van de lopende H. Schrift met hun responsories niet op de aangegeven dag gezegd kunnen worden, worden zij weggelaten, ook als zij het begin van een boek zijn.

IV.14
Op heiligenfeesten worden de lessen van de 1e nocturn, als er geen eigene zijn aangegeven, van de lopende H. Schrift genomen: ontbreken deze, dan worden ze uit het gemeenschappelijke genomen.

V.1
De oraties voor de verschillende tijden aangewezen, worden afgeschaft.

V.2
In de votiefmissen der overledenen wordt slechts één oratie gezegd, indien zij gezongen zijn; drie oraties mogen gezegd worden, als zij niet gezongen zijn.

V.3
De oratie Fidelium tot nu toe op de eerste vrije dag van iedere maand of Maandag van iedere week voorgeschreven, wordt afgeschaft. In het koor wordt op deze feries de conventuele Mis volgens de rubrieken gezegd.

V.4
De Collecten door de Bisschop "simpliciter" voorgeschreven, worden weggelaten volgens de nu geldende rubrieken en verder op alle Zondagen en wanneer de Mis gezongen wordt; tenslotte ook wanneer de oraties, welke volgens de rubrieken gezegd moet worden, het getal drie bereikt hebben.

IV.5
Als op de feries door het jaar de commemoratie van een heilige moet gehouden worden, mag naar keuze van de celebrant de Mis gezegd worden of van de ferie of, bij wijze van feest, van de gecommemoreerde heilige.

V.6
In de Missen der overledenen mag de sequentie Dies irae weggelaten worden, behalve in de Mis op de dag van het overlijden of van de begrafenis in aanwezigheid van het lijk, of ook bij afwezigheid om een gegronde reden, en op Allerzielen. Op deze laatste dag moet de sequentie slechts eenmaal gezegd worden, nl. in de voornaamste Mis, anders in de eerste Mis.

V.7
Credo wordt slechts gezegd op Zondagen en op feesten 1e klas, op feesten onzes Heren en van Maria, op de geboortedagen (d.i. sterfdagen) der Apostelen, Evangelisten en Leraren der universele Kerk, en in de gezongen plechtige votiefmissen.

V.8
Als een Mis een eigen praefatie heeft, wordt deze gezegd; ontbreekt deze, dan wordt de praefatie van de tijd gezegd of anders de gewone.

V.9
In iedere Mis wordt altijd het begin van het Evangelie van Sint Jan als laatste Evangelie genomen, behalve in de derde Mis van Kerstmis en in de Mis van Palmzondag.