Instructie over de juiste viering van de vernieuwde orde van de heilige week

Daar de opzet van de vernieuwing van de Orde van de heilige week er op gericht is, dat de eerbiedwaardige liturgie van deze dagen, weer op de eigen en tevens geschikte uren gezet, door de gelovigen gemakkelijker, met grotere devotie en met meer vrucht kan worden bijgewoond, is het van het allergrootste belang, dat dit heilzame plan tot het gewenste resultaat wordt gebracht. Daarom heeft deze Heilige Congregatie der Riten het nuttig geacht, om aan het algemeen decreet [4337] over de vernieuwing van de Orde van de heilige week een Instructie toe te voegen, om daardoor zowel de overgang naar de nieuwe orde gemakkelijker te maken als ook de gelovigen langs een zekerder weg te brengen tot het plukken van rijpere vruchten uit hun bewuste deelname aan deze gewijde ceremoniën.

Daarom wordt aan allen die er belang bij hebben de kennis en de naleving van deze Instructie opgelegd.

De plaatselijke Ordinarissen moeten er vol ijver voor zorgen, dat de priesters, vooral die in de zielzorg staan, nauwkeurig op de hoogte zijn zowel van de juiste voorgeschreven viering van de vernieuwde Orde van de heilige week als van de liturgische zin en de pastorale opzet. Zij moeten bovendien zorgen, dat ook de gelovigen in de heilige vastentijd op de meest geschikte wijze worden onderricht, om de vernieuwde Orde van de heilige week juist te verstaan, zodat zij met geest en hart deel hebben aan die viering.

De voornaamste punten nu, om het volk over te onderrichten zijn:

a. voor de tweede zondag van het Lijden, die Palmzondag wordt genoemd.

De gelovigen moeten worden uitgenodigd, om in grotere getale deel te nemen aan de plechtige palmprocessie, om zodoende aan Christus-Koning een openlijk getuigenis van hun liefde en dankbaarheid te brengen.

Verder moeten de gelovigen worden aangespoord om tijdig, in de loop van de heilige week, tot het sacrament van de boete te naderen; deze aansporing moet daar vooral met nadruk worden gedaan, waar het vast gebruik is geworden, dat de gelovigen op de avond van de heilige zaterdag en op de morgen van de Verrijzeniszondag als het ware in drommen naar de gewijde rechtbank samenstromen. Derhalve moeten de zielzorgers het hunne doen, dat gedurende de gehele heilige week, maar vooral in het heilig triduüm, aan de gelovigen voldoende gelegenheid wordt geboden, om tot het sacrament van de boete te naderen.

b. voor de donderdag van het Avondmaal des Heren.

De gelovigen moeten worden onderricht over de liefde, waarmee Christus de Heer "op de vooravond van zijn lijden" de allerheiligste Eucharistie heeft ingesteld, offer en sacrament, eeuwig gedenkteken van zijn Lijden, door de bediening van de priesters voor eeuwig te voltrekken.

Ook moeten de gelovigen worden uitgenodigd, om na de Mis van het Avondmaal des Heren het allerverhevenste Sacrament hun verschuldigde aanbidding te brengen.

Waar ten slotte de voetwassing, ten bewijze van het gebod des Heren over de broederlijke liefde, volgens de rubrieken van de vernieuwde Orde in de kerk plaats vindt, moet de gelovigen worden gewezen op de diepe betekenis van deze gewijde rite en hoe geschikt de gelegenheid is, om zelf op deze dag overvloedig werken van christelijke liefde te verrichten.

c. voor de vrijdag van het Lijden en de Dood des Heren.

De gelovigen moeten worden gebracht tot een juist begrip van de bijzondere liturgische handeling van deze dag, waaronder na de gewijde Lekties en gebeden, het Lijdensverhaal van onze Heer op plechtige wijze wordt gezongen; gebeden voor de behoeften van de gehele Kerk en het mensdom worden gestort; vervolgens door de christelijke gemeenschap, geestelijken en volk, het heilig Kruis, het zegeteken van onze verlossing, op allerdevootste wijze wordt aanbeden; en ten slotte, volgens de rubrieken van de vernieuwde Orde en zoals gedurende vele eeuwen het gebruik is geweest, allen die dit wensen en op de juiste wijze zijn voorbereid, ook tot de heilige communie kunnen naderen, bij voorkeur met de intentie, om door het godvruchtig ontvangen van het lichaam des Heren, dat voor allen op deze dag is overgeleverd, rijpere vruchten van de verlossing te plukken. De priesters moeten er vervolgens op aandringen, dat de gelovigen op deze hoogheilige dag een vrome ziele-ingetogenheid bewaren en de wet van vasten en onthouding niet vergeten.

d. voor de heilige zaterdag en de Paaswake.

Het is bovenal noodzakelijk, dat de gelovigen nauwkeurig op de hoogte worden gebracht met de eigen liturgische aard van de heilige zaterdag. Het is n.l. een dag van de diepste rouw, waarop de Kerk bij het graf van de Heer verblijft, in overweging van zijn lijden en dood; in onthouding, na de ontbloting van de heilige tafel, van het offer van de Mis: totdat, na de plechtige nachtwake ofwel de nachtelijke verwachting van de Verrijzenis, er plaats wordt gemaakt voor de paasvreugde, waarvan de overvloed op de volgende dagen overstroomt.

De opzet en het doel van deze nachtwake nu is, dat door de liturgische handeling wordt aangetoond en herdacht, hoe uit de dood des Heren ons leven is voortgekomen, en de genade. Derhalve wordt onder de paaskaars als teken de Heer zelf als "het licht der wereld" (Joh. 8, 12) [b:Joh. 8, 12] voorgesteld, die de duisternissen van onze zonden door de genadeglans van zijn licht heeft verdreven; de Paaslofzang wordt voorgedragen, waarin de schittering van de heilige nacht van de Verrijzenis wordt bezongen; Gods wonderwerken, in het oud verbond gewrocht, worden herdacht, de bleke voorafbeeldingen van de wonderwerken van het Nieuwe Testament; het doopwater wordt gewijd, waarin wij "met Christus medebegraven" tot de dood aan de zonde, met dezelfde Christus verrijzen om "in nieuwheid van leven te wandelen" (Rom. 6, 4) [b:Rom. 6, 4]; vervolgens beloven wij, door de hernieuwing van de doopbeloften, van deze genade die Christus voor ons heeft verdiend en in het doopsel heeft meegedeeld, in ons leven en doen ten aanschouwe van alle mensen getuigenis te zullen afleggen; en ten slotte wordt, na de tussenkomst van de zegepralende Kerk te hebben afgesmeekt, de heilige nachtwake besloten met de plechtige Verrijzenismis.

Niet minder noodzakelijk is de voorbereiding van de riten van de gewijde ceremoniën in de heilige week.

Daarom moet alles, wat voor een vrome en waardige viering van de liturgie van deze hoogheilige week ontbreekt, met zorg voorbereid en geregeld worden; de hogere assistenten en de overige dienaars, geestelijken zowel als leken, vooral als deze nog jongens zijn, moeten ijverig worden onderricht in alles wat zij zullen moeten volbrengen.

Waar voldoende hogere assistenten aanwezig zijn, moeten de gewijde plechtigheden van de heilige week met alle luister van de gewijde riten voltrokken worden. Waar echter hogere assistenten niet aanwezig zijn, gebruike men de eenvoudige rite, met inachtneming van de bijzondere rubrieken, zoals er ter plaatse wordt aangegeven.

Telkens wanneer in de vernieuwde Orde van de heilige week gezegd wordt: "zoals in het Romeins brevier", moet alles ontleend worden aan voornoemd liturgisch boek, met behoud echter van de normen die door het algemeen decreet van de H. Ritencongregatie: " De vereenvoudiging der rubrieken [5553]", van 23 maart 1955, zijn vastgesteld.

Gedurende de gehele heilige week, d.w.z. van de tweede zondag van het Lijden ofwel Palmzondag tot en met de Mis van de Paaswake, moet in de Mis (en op vrijdag in de plechtige liturgische handeling), indien zij plechtig, n.l. met hogere assistenten wordt gevierd, alles wat de diaken, de subdiaken of de leken krachtens hun eigen functie zingen of lezen, door de celebrant worden overgeslagen.

Bij de wijding en de processie van de palmen gebruike men takken van palmbomen ofwel olijfbomen, of van andere bomen. Deze takken worden, naargelang de verschillende plaatselijke gebruiken, ofwel door de gelovigen zelf klaargemaakt en mee naar de kerk gebracht; ofwel na afloop van de wijding aan de gelovigen uitgedeeld.

Voor de plechtige bijzetting van het Sacrament bereide men een geschikte plaats in een of andere kapel of op een altaar van de kerk, zoals in het Romeins Missaal wordt voorgeschreven, en versiere men deze op waardige wijze, voorzover het kan, met gordijnen en licht.

Met inachtneming van de decreten van de H. Ritencongregatie omtrent het vermijden of afschaffen van misbruiken bij het gereedmaken van deze plaats, wordt zeer aanbevolen de ernst die met de liturgie van deze dagen overeenstemt.

De pastoors of bestuurders van de kerken moeten de gelovigen bijtijds attent maken op de openbare aanbidding van de allerheiligste Eucharistie, die vanaf het einde van de Mis van het Avondmaal des Heren moet worden begonnen en uiterlijk tot middernacht moet worden voortgezet, op welk uur immers de liturgische herdenking van de instelling van de allerheiligste Eucharistie wordt gevolgd door de gedachtenis van het lijden en de dood des Heren.

Er is geen enkel bezwaar om de tekens, die de celebrant in de paaskaars met een stift moet aanbrengen, vooraf door kleuren of op andere wijze voor te bereiden.

De kaarsen, die geestelijken en volk dragen, dienen te blijven branden terwijl de Paaslofzang wordt gezongen en terwijl de hernieuwing der doopbeloften plaats vindt.

Het is passend, dat de vont waarin het water gewijd moet worden, op waardige wijze versierd wordt.

Indien er dopelingen zijn, vooral indien het er nogal veel zijn, dan is het geoorloofd om de ceremoniën van het Romeins Rituaal die aan de eigenlijke toediening van het Doopsel voorafgaan, te weten bij de doop van kinderen tot aan de woorden "Gelooft gij in God", en bij de doop van volwassenen tot aan de woorden "Hoe heet gij?", op dezelfde morgen, te geschikter tijd, van te voren te verrichten.

Wanneer 'het geval zich in deze plechtige nachtwake voordoet, dat ook heilige Wijdingen worden toegediend, dan moet de Bisschop de laatste vermaning (waarbij het zogenaamde pensum wordt opgelegd), die volgens het Romeinse Pontificaalboek na de bisschoppelijke zegen en voor het laatste Evangelie plaats heeft, in deze nacht aan bedoelde bisschoppelijke zegen laten voorafgaan.

Op de vigilie van Pinksteren begint men, met weglating van de Lezingen ofwel Profetieën, en de doopwaterwijding en litanie, de Mis, ook de conventuele, plechtig of gezongen, op de gewone manier, na voor de trap van het altaar de zondenbelijdenis te hebben verricht, bij de introïtus "Cum sanctificatus fuero" zoals in het Romeins Missaal ter plaatse voor private Missen staat aangegeven.

Op de donderdag van het Avondmaal des Heren moet het aloude gebruik van de Romeinse Kerk bewaard worden, dat wil dat het opdragen van private Missen is verboden en dat alle priesters en alle geestelijken de Mis van het Avondmaal des Heren bijwonen, aan wie het past om tot de heilige tafel te naderen. vgl: Codex Iuris Canonici (1917) [[[2620|(862)]]]

Waar echter pastorale motieven dit vragen, zal de plaatselijke Ordinaris één of twee gelezen Missen kunnen toestaan in iedere kerk of openbare kapel; in half-openbare kapellen slechts één gelezen Mis; en dit n.l. om deze reden, dat alle gelovigen op deze heilige dag het offer van de Mis kunnen bijwonen en het lichaam van Christus kunnen ontvangen. Deze Missen worden echter toegestaan tussen dezelfde uren van de dag, als voor de plechtige Mis van het Avondmaal des Heren zijn aangewezen. Maxima redemptionis nostrae mysteria [[4337|7]]

Op dezelfde donderdag van het Avondmaal des Heren kan de heilige Communie aan de gelovigen slechts worden uitgereikt onder de Avondmissen, of onmiddellijk aansluitend aan het einde daarvan; evenzo kan zij op de heilige zaterdag slechts onder de plechtige Mis worden gegeven, of onmiddellijk aansluitend aan het einde daarvan; een uitzondering vormen de zieken in stervensgevaar verkerend. N.v.d.r.: L'Osservatore.. N.v.d.r.: L'Osservatore Romano van 27 nov. 1955 leest: "... de zieken en degenen die in stervensgevaar verkeren..."

Op de vrijdag van het Lijden en de Dood des Heren kan de heilige Communie alleen worden uitgereikt onder de plechtige liturgische handeling in de namiddag, met uitzondering evenzeer voor de zieken die in stervensgevaar verkeren. N.v.d.r.: L'Osservatore.. N.v.d.r.: L'Osservatore Romano van 27 nov. 1955 leest: "...de zieken en degenen die ..."

De priesters die de plechtige Mis van de Paaswake op het eigen uur vieren, d.w.z. na het midden van de nacht tussen de zaterdag en de zondag, kunnen op de zondag van de Verrijzenis zelf de Feestmis vieren, en zelfs - indien er een indult is - twee of driemaal.

De plaatselijke Ordinarissen, die op de donderdag van net Avondmaal des Heren in de morgen de Mis van het Chrisma hebben gevierd, kunnen in de avond ook de plechtige Mis van het Avondmaal des Heren opdragen; maar op de heilige zaterdag, als zij de plechtige Paaswake hebben willen vieren, kunnen zij de plechtige Mis op de dag zelf van 's Heren Verrijzenis opdragen, maar zijn zij niet hiertoe verplicht.

Wat het eucharistisch vasten betreft, moeten de normen worden onderhouden, die de Opperste H. Congregatie van het H. Officie in de Apostolische Constitutie " Christus Dominus [4724]" en de toegevoegde " Instructie [5441]" van 6 januari 1953 heeft gegeven.

Aangezien er naargelang de verschillende plaatsen en volkeren meerdere volksgebruiken bestaan, die verband houden met de viering van de heilige week, moeten de plaatselijke Ordinarissen en de priesters in de zielzorg er naar streven, dat dergelijke gebruiken, die een hechte godsvrucht schijnen te bevorderen, in overeenstemming worden gebracht met de vernieuwde Orde van de heilige week. Van de andere kant moet de gelovigen worden gewezen op de overwaarde van de gewijde Liturgie, die steeds en vooral in deze dagen de overige devoties en gebruiken, hoe goed zij ook mogen zijn, uiteraard verre overtreft.

Waar tot nu toe het gebruik bestond om op de heilige zaterdag zelf de huizen te zegenen, moeten de plaatselijke Ordinarissen de nodige schikkingen treffen, opdat deze zegening op een meer geschikte tijd, voor of na het Paasfeest, door de pastoors of door andere zielzorgers door hen daartoe gemachtigd, geschiedt, waarbij zij deze gelegenheid moeten aangrijpen om de hun toevertrouwde gelovigen een vaderlijke bezoek te brengen en zich van hun geestelijke toestand op de hoogte te stellen. §6 [[2620|(462)]]

Het luiden van de klokken N.v.d.r.: L'Osservatore.. N.v.d.r.: L'Osservatore Romano van 27 nov. 1955 leest: "Het luiden van de klokken, dat op de donderdag van het Avondmaal des Heren in de plechtige Avondmis, en op de heilige zaterdag in de Mis van de nachtwake....", dat in de Mis van de Paaswake bij het begin van de lofzang "Gloria in excelsis" is voorgeschreven, geschiede als volgt:

1. In plaatsen waar slechts één kerk is, luide men de klokken wanneer de zang van genoemd loflied begint.
2. In plaatsen echter waar meerdere kerken zijn, of in alle tegelijkertijd de gewijde ceremoniën worden voltrokken of op verschillende tijd, moeten de klokken van alle kerken van dezelfde plaats luiden tegelijk met de klokken van de kathedrale kerk, de moederkerk of de hoofdkerk. Bij twijfel welke kerk ter plaatse de moederkerk of de hoofdkerk is, wende men zich tot de plaatselijke Ordinaris.

C. Kardinaal Cicoqneni,
prefekt

A. Cerinci,
secretaris

16 november1955