Ik geloof in de ene, heilige, katholieke Kerk

Geliefde broers en zussen, goede dag!

Ondanks het gure weer zijn jullie er. Dat is moedig. Felicitaties!

“Ik geloof in de ene, heilige, katholieke Kerk…” Vandaag staan we stil om na te denken over dit kenmerk van de Kerk: we noemen haar katholiek (...). Vooreerst: wat betekent katholiek? Het komt van het Griekse “kath’olòn” wat wil zeggen “volgens het geheel”, de totaliteit. In welke zin is deze totaliteit van toepassing op de Kerk? In welke zin zeggen we dat de Kerk katholiek is? Ik zou zeggen volgens drie fundamentele betekenissen.

De eerste. De Kerk is katholiek omdat ze de ruimte is, het huis waarin ons het geloof in zijn hele volheid wordt verkondigd, waarin de redding die Christus ons gebracht heeft aan allen wordt aangeboden. (&...) In de Kerk vindt ieder van ons al het nodige om te geloven, om als christenen te leven, om heiligen te worden, om in elke tijd en op elke plaats de weg te gaan.

We kunnen het vergelijken met het leven in het gezin. In het gezin wordt aan ieder van ons alles gegeven wat nodig is om te groeien, om volwassen te worden, om te leven. Men kan niet in zijn eentje groeien, men kan niet alleen de weg gaan, geïsoleerd. Men gaat op weg en groeit in een gemeenschap, in een gezin. Zo is het ook in de Kerk! In Kerk kunnen we het Woord van God beluisteren (...); in de Kerk kunnen we in de Sacramenten de Heer ontmoeten(...); in de Kerk leren we de verbondenheid beleven, de liefde die van God komt. Ieder van ons kan zich vandaag de vraag stellen: hoe leef ik in de Kerk? Hoe ga ik naar het kerkgebouw, als naar een stadion voor een partijtje voetbal? Of zoals ik naar de bioscoop ga? (...) Hoe ga ik naar de kerk? Hoe aanvaard ik de gaven die de Kerk mij schenkt om als christen te groeien, volwassen te worden? Neem ik deel aan het leven van de gemeenschap of ga ik naar de kerk om me op te sluiten in mijn eigen problemen en mij van de ander af te sluiten? Dit is de eerste betekenis waarin de Kerk katholiek is: omdat ze het huis is van allen. Allen zijn kinderen van de Kerk en allen horen in dat huis.

Een tweede betekenis: de Kerk is katholiek omdat ze universeel is, verspreid in elk deel van de wereld en het Evangelie verkondigt aan elke man en aan elke vrouw. De Kerk is geen uitgelezen gezelschap dat slechts enkelen betreft. De Kerk heeft geen afsluitingen. De Kerk is gezonden naar de totaliteit van de personen, naar heel het mensdom. En de ene Kerk is ook aanwezig in elk van haar onderdelen. Elkeen kan zeggen: in mijn parochie is de katholieke kerk aanwezig, want ze is deel van de universele Kerk. Ook zij bezit de volheid van de gaven van Christus, het geloof, de Sacramenten, het ambt. Ze leeft in verbondenheid met de Bisschop, met de Paus en staat open voor allen, zonder onderscheid. De Kerk bestaat niet alleen in de schaduw van onze kerktoren, maar ze sluit in haar armen een uitgestrektheid van landen en volkeren die allen hetzelfde geloof belijden, zich met dezelfde Eucharistie voeden en door dezelfde Herders gediend worden. Zich verbonden weten met alle Kerken, met alle gemeenschappen, met alle kleine en grote katholieke gemeenschappen van heel de wereld, dat is mooi! En dan beseffen dat we allen, kleine of grote gemeenschappen een zending hebben, dat we allen onze deuren moeten openen en voor het Evangelie naar buiten treden. Laten we ons dus deze vraag stellen: wat doe ik om aan anderen de vreugde over te brengen van de ontmoeting met de Heer, de vreugde om bij de Kerk te horen? Het geloof verkondigen en ervan getuigen is niet de zaak van enkelen, maar ook van mij, van ieder van ons!

Een derde en laatste gedachte. De Kerk is katholiek omdat ze het “Huis van de verstandhouding” is waar eenheid en verscheidenheid samensmelten tot rijkdom. Denken we hierbij aan het beeld van de symfonie, overeenstemming, eenklank, verschillende instrumenten die samen klinken. Elk behoudt zijn onmiskenbare klank en de eigen kenmerken van hun geluid past samen in iets gemeenschappelijks. Verder is er de leider, de dirigent en in de symfonie die uitgevoerd wordt (...) krijgt de eigenaardigheid van elkeen maximale waardering! Dit mooie beeld leert ons dat de Kerk gelijkt op een groot orkest waarin verscheidenheid bestaat. We zijn niet allen gelijk en we hoeven niet allen gelijk te zijn. Allen zijn we verschillend, verscheiden, ieder met zijn eigen kwaliteiten. Dat is het mooie aan de Kerk: ieder brengt het eigene, dat wat God geschonken heeft, aan om de andere te verrijken. En tussen de samenstellende delen bestaat een verscheidenheid die niet tot conflict leidt, zich niet tegenover stelt. Het is een verscheidenheid die zich door de Heilige Geest tot verstandhouding laat omsmelten. Hij is de ware “Meester”, Hij zelf is de verstandhouding. En hier stellen we ons de vraag: leven we in onze gemeenschappen in verstandhouding of maken we ruzie? Komen roddels voor in mijn parochiegemeenschap, in mijn beweging, daar waar ik deel uitmaak van de Kerk? Als roddels voorkomen is de verstandhouding weg en is er strijd. Maar dat is de Kerk niet. De Kerk dat is de verstandhouding van allen. Nooit roddelen, de een over de ander, nooit twisten! Laten we de ander aanvaarden, laten we aanvaarden dat er terechte verscheidenheid bestaat, dat de een anders is, dat de ander anders denkt – in hetzelfde geloof mag men verschillend denken – of neigen we ertoe alles uniform te maken? Gelijkvormigheid doodt het leven. Het leven van de Kerk is verscheidenheid. Wanneer we aan allen gelijkvormigheid willen opleggen doden we de gaven van de Heilige Geest. Bidden we tot de Heilige Geest, die de schepper is van deze eenheid in verscheidenheid, van deze verstandhouding. Dat Hij ons steeds meer “katholiek” maakt, dit wil zeggen in deze Kerk die katholiek en universeel is! Dankjewel.