Wat is het heerlijk om als broeders samen te wonen

De Psalm zegt ons “Wat is het toch goed , wat is het heerlijk om als broeders samen te wonen” (Ps. 133, 1) [b:Ps. 133, 1]. (...) ...jullie moeten de vraag stellen: hoe de geest van collegialiteit en samenwerking in het Episcopaat beleven? Hoe bouwers zijn van gemeenschap en van eenheid in de Kerk die de Heer mij heeft toevertrouwd? De bisschop is man van gemeenschap, man van eenheid, “zichtbaar beginsel en fundament van eenheid”! Lumen Gentium [[617|23]] (...) “Weidt de kudde van God waarvan gij de herders zijt; hoedt haar zoals God het wil: van harte en niet uit dwang, met toewijding en niet uit winstbejag. Speel niet de baas over hen die aan uw zorgen zijn toevertrouwd, maar toon u een voorbeeld voor de kudde.” (1 Pt. 5, 2-3) [b:1 Pt. 5, 2-3]. Deze woorden van de heilige Petrus moeten in het hart gebeiteld staan! We zijn geroepen en aangesteld als Herders. We zijn geen Herders door onszelf, maar door de Heer en niet om onszelf te dienen, maar de kudde die ons is toevertrouwd. Haar dienen tot en met je leven geven zoals Christus, de Goede Herder. (Joh. 10, 11) [[b:Joh. 10, 11]] Wat betekent weiden, “de gewone en dagelijkse zorg voor de kudde” hebben? Lumen Gentium [[617|27]] Drie korte overwegingen. Weiden betekent: met grootmoedigheid onthalen, met de kudde op weg gaan, bij de kudde blijven. Onthalen, gaan, blijven.

Met grootmoedigheid aanvaarden. Laat je hart zo groot zijn dat je alle mannen en vrouwen kunt aanvaarden die je in de loop van je dagen zult ontmoeten en die je zult opzoeken wanneer je op tocht gaat in je parochies en in elke gemeenschap. Stel je vanaf nu de vraag: hoe gaan zij die aan mijn huisdeur aankloppen mijn huis vinden? Als ze het open vinden zullen zij, doorheen jouw goedheid, de vaderlijkheid van God ervaren en ze zullen verstaan dat de Kerk een goede moeder is die altijd aanvaardt en liefheeft.

Met de kudde op weg gaan. (...) De bisschop is op weg met en in zijn kudde. Dit wil zeggen op weg gaan met je eigen gelovigen en met allen die zich tot jou wenden. Hun vreugden en hoop, hun moeilijkheden en lijden delen als broers en vrienden, meer nog: als vaders die in staat zijn te luisteren, te verstaan, te helpen, richting te wijzen. Samen op weg gaan vereist liefde, onze dienst is een dienst van de liefde, amoris officium zei de heilige Augustinus. 123, 5: PL 35, 1967 [[859]]

a. Bij het op weg gaan wil ik ook herinneren aan de liefde voor jullie priesters. Jullie priesters zijn de eerste naaste; de priester is de eerste naaste van de Bisschop. Bemin uw naaste, en de eerste naaste is de priester. Priesters zijn de onmisbare medewerkers waarbij raad en de hulp moet gezocht worden. Voor de priesters moet je als een vader, een broer en een vriend zorgen. De spirituele zorg voor het presbyterium is een van jullie belangrijkste taken. Maar vergeet niet de menselijke behoeften van elk van jullie priesters, vooral op delicate en belangrijke momenten in hun dienstwerk en in hun leven. De tijd die je met de priesters doorbrengt is nooit verloren tijd! Ontvang hen wanneer ze er om vragen. Laat een telefonische oproep nooit onbeantwoord. (...). Als een priester de Bisschop telefoneert dan moet hij de dag zelf of ten minste de dag erna dit telefoontje krijgen: “Ik heb gehoord dat je mij wil spreken, wat wil je? Nu kan ik je niet ontvangen, maar we kunnen wel samen een datum zoeken”. Hij moet ervaren dat de vader antwoordt, alsjeblieft. Wanneer dit niet gebeurt, zal de priester denken “Het raakt hem niet, dit is geen vader, het is een manager!” Denkt hierover goed na. Het zou een mooi voornemen zijn: de oproep van een priester beantwoord ik, als het vandaag niet kan, ten minste de volgende dag om dan te zien wanneer ik hem kan ontmoeten. Blijf in voortdurende nabijheid, in voortdurend contact met je priesters.

b. Verder de aanwezigheid in het bisdom. In de homilie van de Chrismaviering [4910] dit jaar heb ik aan de Herders gezegd dat ze “de geur van de schapen” moeten hebben. Weest Herders met de geur van de schapen, aanwezigheid temidden van jullie volk zoals Jezus de Goede Herder. Uw aanwezigheid is niet bijkomstig maar wezenlijk. Aanwezigheid! Het volk vraagt erom. Het wil zijn Bisschop de weg samen met hen zien gaan; bij hen zijn. Het volk heeft dit nodig om te kunnen leven en te kunnen ademen! Sluit jullie niet af! Weest temidden van jullie gelovigen, ook in de periferieën van jullie bisdommen en in al die “existentiële periferieën” waar lijden, eenzaamheid en menselijke aftakeling aanwezig is. Pastorale aanwezigheid betekent met het volk van God op weg gaan: voorop gaan om het pad te wijzen, om de weg te tonen; temidden van het volk gaan om de eenheid te versterken;achter het volk aan gaan zowel om niemand achter te laten als om de intuïtie van het volk van God te volgen bij het vinden van nieuwe wegen. Een Bisschop die temidden van zijn volk leeft houdt de oren open om te horen “wat de Geest aan de Kerken zegt” (Openb. 2, 7) [b:Openb. 2, 7] en om “de stem van schapen” te horen, ook doorheen die diocesane organen die de opdracht hebben de Bisschop raad te geven door een loyale en opbouwende dialoog. Men kan zich geen Bisschop voorstellen die deze diocesane organen niet zou hebben: priesterraad, consultorencollege, pastorale raad, economische raad. Hierin bestaat het bij het volk zijn. Deze pastorale aanwezigheid zal jullie ook in staat stellen de cultuur, de gebruiken, de gewoonten van het gebied , de rijkdom aan heiligheid die er is in de diepte te kennen. Je onderdompelen in je eigen kudde!

c. Ik zou hieraan nog willen toevoegen: de stijl van de dienstbaarheid aan de kudde moet er een zijn van nederigheid, ik zou ook zeggen van soberheid en van het wezenlijke. Alsjeblieft, wij Herders zijn geen mannen met de “psychologie van prinsen” – alsjeblieft – ambitieuze mannen die met deze Kerk gehuwd zouden zijn, in afwachting van een die mooier of rijker is. Dit is een schandaal! Als een biechteling je zegt: “ik ben gehuwd en leef met mijn vrouw, maar ik kijk voortdurend naar een andere, mooiere vrouw: is dat zonde, Vader?” Het Evangelie zegt: dat is zonde van overspel. Bestaat “geestelijk overspel”? Ik weet het niet, wat denken jullie. Kijkt niet uit naar een andere die mooier, belangrijker, rijker is. Hoedt u voor de val van de geest van carrièrisme! Dat is een kanker! Niet slechts met woorden, maar ook en vooral door concreet levensgetuigenis zijn wij leraren en opvoeders van ons volk. De verkondiging van het geloof eist dat het leven overeenstemt met wat men leert. Zending en leven horen onlosmakelijk samen. vgl: Pastores Gregis [[[711|(31)]]] Elke dag moet je deze vraag stellen: stemt mijn leven overeen met wat ik leer?

Aanvaarden, op weg gaan. Het derde en laatste element is: bij de kudde blijven. Ik verwijs naar de stabiliteit die twee eigen kenmerken heeft: in het “bisdom” verblijven en in “dit” bisdom verblijven. Zoals ik zei: zonder veranderingen of promoties na te streven. Als herder kan men de eigen kudde niet echt kennen, niet voorop, middenin en achter aan gaan, er zorg voor dragen door onderricht, door toedienen van de Sacramenten en door levensgetuigenis, tenzij men in het bisdom verblijft. Op dit punt is Trente [d:21] zeer actueel: verblijfplicht. In onze tijd kan men heel vlot reizen en zich van de ene naar de andere plaats begeven, het is een tijd van de snelle contacten, het tijdperk van het internet. En toch is de oude regel van de verblijfplicht geen voorbijgaande mode! Het is een regel van goed pastoraal bestuur. Apostolorum successores [[1121|(161)]] Zeker er bestaan bekommernissen voor de andere Kerken en voor de universele Kerk die kunnen meebrengen dat men uit het bisdom afwezig is maar dat weze dan voor de strikt noodzakelijk tijd en niet als gewoonte. Weet, dat de verblijfplicht niet alleen een vereiste is van goede organisatie, het is geen functioneel element. De verblijfplicht heeft een theologische grond! Jullie zijn gehuwd met jullie gemeenschap, ten diepste aan haar gebonden. Ik vraag jullie, alsjeblieft, verblijft temidden van jullie volk. Verblijven, verblijven… Vermijdt het schandaal “luchthaven Bisschoppen” te zijn. Weest aanvaardende Herders, op weg met jullie volk, met liefde, met barmhartigheid, met de zachtheid kenmerkend voor vaderlijke vastberadenheid. Weest nederig en discreet, bekwaam ook om jullie eigen grenzen te zien en een goede dosis humor te hebben. Dat is een genade die wij Bisschoppen moeten vragen. Allen moeten wij deze genade vragen: Heer geef mij zin voor humor. De weg vinden om eerst met zichzelf te lachen en daarna met de dingen. En verblijft bij jullie kudde.

Geliefde medebroeders, neemt naar jullie bisdommen mijn groet mee voor allen, in het bijzonder voor de priesters, voor de godgewijde mannen en vrouwen, voor de seminaristen en voor alle gelovigen, vooral voor hen die het meest nood hebben aan de aanwezigheid van de Heer. (...) Alsjeblieft, denkt er aan voor mij te bidden; ik bid voor jullie. Aan ieder van jullie en aan jullie Gemeenschappen geef van harte mijn zegen. Dank.