Tot de deelnemers aan de viering van de 25e verjaardag van de Verklaring "Nostra Aetate"

Uwe eminenties,
uwe excellenties,
hooggeachte bezoekers,

Als afgevaardigden van het Internationaal Joods Comité voor Interreligieus Overleg en Leden van de Commissie voor de religieuze betrekkingen tot het Jodendom [d:92] bent u samengekomen om de vijfentwintigste verjaardag te vieren van de verklaring Nostra Aetate [610] van het Tweede Vaticaans Concilie [d:4]. In feite is wat u aan het vieren bent niets anders dan de goddelijke genade die Christenen en Joden leidt tot begrip, respect, samenwerking en solidariteit wederzijds. Bewust van het feit dat wij delen in dezelfde hoop en in dezelfde beloften gedaan aan Abraham en zijn nageslacht, ben ik werkelijk verheugd u te begroeten in dit huis! "Baruch ha-ba be-Shem Adonai!" - "Gezegend Hij die komt in de naam van de Heer!" (Ps. 119) [b:Ps. 119] (Ps. 118, 26) [[b:Ps. 118, 26]].

Het korte maar veelbetekenende document Nostra Aetate [610] heeft een belangrijke plaats ingenomen in het werk van het Concilie [d:4]. Na een kwart eeuw heeft het niets van zijn kracht verloren. De sterkte van het document en het blijvend belang ervan gaan terug op het feit dat het spreekt tot alle volkeren en over alle volkeren vanuit een godsdienstig perspectief; een perspectief dat het diepste en meest geheimmisvolle is van de vele dimensies van de menselijke persoon, het evenbeeld van de Schepper (Gen. 1, 26) [[b:Gen. 1, 26]].

De universele openheid van Nostra Aetate [610] is echter verankerd in en georiënteerd vanuit een verheven zin voor de absolute uniciteit van Gods keuze van een bijzonder volk, "Zijn eigen" volk, Israël naar het vlees, dat reeds "Gods kerk" genoemd wordt Lumen Gentium [[617|9]] (Neh. 13, 1; Num. 20, 4; Deut. 23, 1) [[b:Neh. 13, 1; Num. 20, 4; Deut. 23, 1]]. Aldus is het denken van de kerk over haar eigen zending en over haar eigen natuur wezenlijk verbonden met haar denken over het nageslacht van Abraham en over de natuur van het joodse volk vgl: Nostra Aetate [[[610|4]]]. De Kerk is er zich volledig van bewust dat de Heilige Schrift getuigt dat het joodse volk, deze gemeenschap van geloof en behoeder van een traditie van duizenden jaren oud, op innige wijze deel uitmaakt van het "mysterie" van openbaring en van verlossing. Tal van katholieke auteurs in onze tijd, onder anderen Geremia Bonomelli, Jacques Maritain en Thomas Merton, hebben gesproken van dat "mysterie" dat het Joodse volk is.

Daarom, vooral door haar Bijbelwetenschappers en theologen, maar ook door het werk van andere schrijvers, artiesten en catecheten, blijft de Kerk het mysterie van dit volk overdenken en haar eigen gedachten steeds grondiger verwoorden. Ik ben verheugd dat de Commissie voor de religieuze betrekkingen tot het Jodendom [d:92] de bestudering van dit thema in een theologische en exegetische context intens bevordert.

De Joodse traditie beschouwend zien wij hoe diep u de Heilige Schrift, de Mikra, en in het bijzonder de Torah vereert. U leeft in een speciale verhouding tot de Torah, de leven de leer van de levende God. U bestudeert haar met liefde in de Talmud om haar met vreugde in praktijk te brengen. Haar onderricht omtrent liefde, gerechtigheid en de wet herhaalt zich in profeten, Neviim en in de Ketuvim. God, zijn heilige Torah, de synagogale liturgie en familietradities, het Land van heiligheid; zeer zeker kenmerkt dit alles uw volk vanuit godsdienstig oogpunt. En het zijn deze zaken die de basis vormen voor onze dialoog en onze samenwerking.

In het middelpunt van het Heilige Land, bijna als het heilige hart ervan, ligt Jeruzalem. Het is een stad die heilig is voor drie grote godsdiensten, voor Joden, Christenen en moslims. Haar naam zelf roept vrede op. Ik zou willen dat u deelneemt aan het dagelijkse gebed voor vrede, gerechtigheid en respect voor de fundamentele menselijk en godsdienstige rechten van de drie volken, de drie geloofsgemeenschappen die dat geliefde land bewonen.

Geen enkele dialoog tussen Christenen en Joden kan voorbijgaan aan de smartelijke en verschrikkelijke ervaring van de Shoah. Gedurende de bijeenkomst in Praag in september van dit jaar, heeft het Internationaal Comité voor Katholiek-Joodse Betrekkingen in extenso aandacht gegeven aan de godsdienstige en historische dimensies van de Shoah en van het antisemitisme, en kwam tot conclusies die van groot belang zijn voor de voortzetting van onze dialoog en samenwerking. Ik hoop dat zij wijd en zijd erkenning zullen vinden en dat de toen geformuleerde aanbevelingen zullen worden uitgevoerd overal waar menselijke en religieuze rechten worden geschonden.

Moge God geven dat de herdenking van de vijfentwintigste verjaardag van Nostra Aetate [610] voor ons en voor de wereld nieuwe resultaten met zich brengt van geestelijke en morele vernieuwing. Moge zij vooral de vrucht opleveren van samenwerking bij het bevorderen van gerechtigheid en vrede. In de Babylonische Talmud lezen wij: "De wereld wordt gedragen door slechts één zuil: de rechtvaardige mens" Hagigah, 12b Hagigah, 12b. In het Evangelie zegt Jezus Christus dat de vredestichters gezegend zijn (Mt. 5, 9) [[b:Mt. 5, 9]]. Mogen gerechtigheid en vrede onze harten vullen en onze voetstappen leiden naar de volheid van verlossing voor alle volkeren en voor heel het universum. Moge God onze gebeden verhoren!

Vaticaanstad, 6 december 1990

Johannes Paulus II