De vaardigheid die in ons is om God waar te nemen opnieuw ontwikkelen

Geachte dames en heren, beste landgenoten!

Over enkele dagen zal ik op reis gaan naar Duitsland [d:350]. Ik verheug mij er al op. Ik verheug mij bijzonder op Berlijn, waar vele ontmoetingen zullen zijn. Ik zie bijzonder uit naar de toespraak in de Bondsdag en naar de Eucharistie die wij in het Olympiastadion mogen vieren.

Een hoogtepunt van de reis zal Erfurt zijn: in het Augustijnerklooster, in de Augustijnerkerk, waar Luther zijn weg begonnen is, mag ik vertegenwoordigers van de Duitse Evangelische Kerk ontmoeten. Wij zullen daar samen bidden, naar Gods Woord luisteren, samen denken en ook spreken. Wij verwachten niets sensationeels. Het eigenlijke grootse ervan is precies dat wij samen op deze plek naar Gods Woord luisteren en bidden en zo innerlijk samen zijn en daadwerkelijk tot oecumene komen.

Iets bijzonders voor mij is de ontmoeting in het Eichsfeld, de kleine landstreek die door alle verwarringen van de geschiedenis heen katholiek is gebleven. En dan het Zuidwesten van Duitsland, met Freiburg, de grote stad met de vele ontmoetingen die er zullen plaatsvinden, in het bijzonder de vigilie met de jongeren en de grote viering die de reis afsluit.

Dit alles is geen religieus toerisme en nog minder een show. Waar het om gaat geeft het motto van deze dagen aan: ‘Waar God is, daar is toekomst’. Het moet erom gaan dat God weer in ons blikveld komt, de zo vaak volledig afwezige God die wij toch zo hard nodig hebben.

U zult mij misschien vragen: ‘Is er eigenlijk wel een God? En als Hij bestaat, houdt Hij zich dan met ons bezig? Kunnen wij tot Hem doordringen?’ Het is waar: wij kunnen God niet op tafel leggen. Wij kunnen Hem niet als een apparaat aanraken of als een voorwerp in onze handen nemen. Wij moeten de vaardigheid die in ons is om God waar te nemen opnieuw ontwikkelen. In de grootte van de kosmos kunnen wij iets vermoeden van Gods grootheid. Wij kunnen de wereld technisch benutten omdat zij rationeel gebouwd is. In deze grote rationaliteit van de wereld zien wij iets van de Scheppingsgeest uit Wie zij voortkomt en wij kunnen in de schoonheid van de Schepping iets van de schoonheid, grootsheid en ook iets van de goedheid van God zien. Wij kunnen in het Woord van de Heilige Schrift woorden van eeuwig leven horen, die niet slechts van mensen komen, maar van Hem komen en waarin wij Zijn stem horen. Uiteindelijk zien wij, in de ontmoeting met mensen die door God zijn aangeraakt, ook God. Ik denk niet alleen aan de groten: van Paulus tot Franciscus van Assisi en Moeder Teresa. Maar aan de vele eenvoudige mensen van wie niemand spreekt. En toch, wanneer wij hen ontmoeten, gaat van hen iets goeds, zuiverheid en vreugde uit zodat wij weten dat God er is en dat Hij ons aanraakt. Daarom willen wij ons deze dagen inspannen om God weer in onze blik te krijgen, dat wij zelf mensen worden door wie het licht van de hoop de wereld binnentreedt, het licht dat van God kot en ons helpt te leven.