De kracht van de Kerk is de verrijzenis van Christus

Dierbare broeders en zusters,
Dierbare jonge vrienden! “Gaat dus en maakt alle volkeren tot mijn leerlingen (...) en leert hun te onderhouden alles wat Ik u bevolen heb. Ziet, Ik ben met u alle dagen tot aan de voleinding der wereld” (Mt. 28, 19-20) [b:Mt. 28, 19-20]. Deze woorden van de verrezen Christus krijgen een bijzondere betekenis in deze stad Lissabon, van waaruit gedurende generaties en generaties van christenen – bisschoppen, priesters, godgewijde personen en leken, mannen en vrouwen, jongeren en minder jongeren – in groot aantal vertrokken, gehoor gevend aan de roeping van de Heer, alleen gewapend met de zekerheid: “Ik ben met u alle dagen”. De plaats die Portugal zich onder de naties verworven heeft door de dienst die het aan de verspreiding van het geloof geboden heeft, is roemvol: in de vijf werelddelen zijn er lokale Kerken die ontstaan zijn door Portugese missionering.

In het verleden heeft uw vertrek op zoek naar andere volken de band met wie u was en wat u geloofde, niet verhinderd noch vernietigd, in tegendeel u heeft uw ervaringen en eigenheden met christelijke wijsheid weten over te planten - in schijnbare zwakheid die een kracht is - door open te staan voor de bijdrage van anderen, om u zelf te zijn. Vandaag draagt u uw culturele en godsdienstige identiteit bij voor de opbouw van de Europese Gemeenschap. Zoals Christus de leerlingen vervoegd heeft op de weg naar Emmaüs, zo gaat Hij ook met ons op weg overeenkomstig Zijn belofte: “Ik ben met u alle dagen tot aan de voleinding der wereld”. Al is ze anders dan die van de apostelen, toch hebben ook wij een echte en persoonlijke ervaring van de verrezen Heer. De afstand van de eeuwen is achterhaald en de Verrezene is levend en werkzaam aanwezig, door onze tussenkomst in het nu van de Kerk en de wereld. Dat is onze grote vreugde. In de levende stroom van de Kerkelijke traditie bevindt Christus zich niet op een afstand van tweeduizend jaren maar is Hij werkelijk onder ons aanwezig en biedt Hij ons de waarheid, geeft Hij ons het licht dat ons laat leven en de weg naar de toekomst vinden.

In Zijn woord, in de bijeenkomst van het volk Gods met zijn herders en op een opmerkelijke manier in het sacrament van Zijn Lichaam en Bloed, is Jezus hier onder ons aanwezig. Ik groet Mijnheer de Kardinaal, Patriarch van Lissabon, die ik dank voor de hartelijke woorden die hij bij het begin van de viering tot mij richtte in naam van zijn gemeenschap die mij ontvangt en die ik mijn hart draag met haar bijna twee miljoen zonen en dochters; aan u allen hier aanwezig – veelgeliefde broeders in het bisschopsambt en het priesterschap, dierbare godgewijde personen en geëngageerde leken, dierbare gezinnen en jongeren, gedoopte en catechumenen – richt ik mijn broederlijke en vriendschappelijke groet die ik uitstrek tot allen die met ons verenigd zijn door radio en televisie. Ik dank Mijnheer de President van de Republiek ten zeerste voor zijn aanwezigheid evenals de andere autoriteiten, in het bijzonder Mijnheer de Burgemeester van Lissabon die mij de sleutels van de stad hoffelijk heeft overhandigd.

Lissabon, mijn vriendin, haven en toevlucht van zoveel hoop die op u gericht werd door wie vertrok en die verlangd werd door wie u bezocht, ik zou vandaag graag gebruik maken van deze sleutels die u mij gaf, opdat ge uw menselijke hoop zou kunnen vestigen op de Goddelijke hoop. In de lezing die wij zopas beluisterden uit de Eerste Brief van de heilige Petrus, hoorden wij: “Ik leg in Sion een steen, een uitverkoren, kostbare hoeksteen. En wie op Hem vertrouwt, zal niet worden teleurgesteld”. En de apostel legt uit: Nader tot de Heer want Hij is “de levende steen, door de mensen verworpen, maar uitverkoren en kostbaar in het oog van God” (1 Pt. 2, 6.4) [b:1 Pt. 2, 6.4]. Broeders en zusters, wie in Jezus gelooft, zal niet teleurgesteld worden: Hij is Gods Woord, dat zich niet vergist en ons niet wil bedriegen. Het Woord dat bevestigd wordt door “een grote menigte, die niemand tellen kon, uit alle rassen en stammen en volken en talen”, geschouwd door de schrijver van de Apocalyps, “in witte gewaden en met palmtakken in de hand” (Openb. 7, 9) [b:Openb. 7, 9]. In deze immense menigte bevinden zich niet alleen de heiligen Verissimo, Maxima en Julia, die hier de marteldood stierven onder de vervolging van Diocletianus, of de heilige Vincent, diaken en martelaar, hoofdpatroon van het patriarchaat; de heilige Antonius en de heilige Juan de Brito die van hieruit vertrokken om het goede zaad van God te zaaien op andere gronden en onder andere volken, of de heilige Nuno de Santa Maria die ik iets meer dan een jaar geleden heb ingeschreven in het boek van de heiligen. Het is echter gevormd door de “dienaars van onze God” van alle tijden en alle plaatsen, op wiens voorhoofd het teken van het kruis gemaakt werd met “het zegel van de levende God” (Openb. 7, 2) [b:Openb. 7, 2]: de Heilige Geest. Het gaat om een initiatieritus die aan ieder van ons voltrokken wordt in het sacrament van het Doopsel, waarmee de Kerk de heiligen naar het licht leidt.

Wij weten dat het de Kerk niet ontbreekt aan weerspannige en rebellerende kinderen, maar in de heiligen erkent de Kerk haar eigen kenmerken; in hen smaakt zij waarlijk haar diepste vreugde. Wat hen allen verenigt is de wil in hun eigen leven het Evangelie te belichamen, gedreven door de Heilige Geest, de eeuwige ziel van het volk Gods. Met de blik op haar heiligen gevestigd, heeft deze lokale Kerk terecht besloten dat de prioriteit van de pastoraal vandaag is ervoor te zorgen dat iedere christen een aanwezigheid is die het evangelisch perspectief uitstraalt te midden van de wereld, het gezin, de cultuur, de economie, de politiek. Dikwijls maken wij ons koortsachtig zorgen over de sociale, culturele en politieke gevolgen van het geloof, als we ervan uitgaan dat dit geloof bestaat, wat helaas van dag tot dag minder realistisch blijkt te zijn. Men heeft misschien overdreven vertrouwen gesteld in structuren en Kerkelijke programma’s, in de verdeling van verantwoordelijkheden en functies; maar wat zal er gebeuren als het zout smakeloos wordt?

Opdat dit niet zou gebeuren, moeten Christus’ dood en verrijzenis opnieuw met vuur en vreugde verkondigd worden, dat is het hart van het christendom, het fundament en de steun van ons geloof, de krachtige gist in onze zekerheid, de onstuimige wind die iedere angst en besluiteloosheid, iedere twijfel en menselijke berekening wegveegt. De verrijzenis van Christus verzekert ons dat geen enkele vijandige kracht de Kerk ooit zal kunnen vernietigen. Bijgevolg heeft ons geloof een fundament, maar dit geloof moet in ieder van ons, leven worden. Er is dus een omvangrijke inspanning nodig opdat iedere christen een getuige wordt die tegenover iedereen en altijd kan rekenschap geven van de hoop die hem bezielt (1 Pt. 3, 15) [[b:1 Pt. 3, 15]]: alleen Christus kan de diepe verzuchtingen van ieder mensenhart ten volle vervullen en zijn meest rusteloze vragen beantwoorden over lijden, onrechtvaardigheid en kwaad, over de dood en het leven in het hiernamaals.

Dierbare broeders en jonge vrienden, Christus is altijd met ons en steeds met Zijn Kerk op weg, Hij begeleidt en behoedt haar zoals Hij ons gezegd heeft: “Ik ben met u alle dagen tot aan de voleinding der wereld” (Mt. 28, 20) [b:Mt. 28, 20]. Twijfel nooit aan Zijn aanwezigheid! Zoek de Heer Jezus altijd, groei op in vriendschap met Hem, ontvang Hem in de communie. Leer naar Zijn woord luisteren en Hem ook in de armen erkennen. Leef met vreugde en enthousiasme, zeker van Zijn aanwezigheid en kosteloze, vrijgevige vriendschap, trouw tot de dood aan het kruis. Getuig tegenover iedereen van de vreugde die Zijn sterke en zachte aanwezigheid geeft, te beginnen met uw leeftijdsgenoten . Zeg hun dat het mooi is Jezus’ vriend te zijn en dat het de moeite waard is Hem te volgen. Toon door uw enthousiasme dat onder zoveel manieren van leven die de wereld ons vandaag lijkt aan te bieden – allemaal schijnbaar van hetzelfde niveau – de enige waarin de ware zin van het leven en dus waarachtige en duurzame vreugde ligt, is Jezus te volgen. Zoek elke dag de bescherming van Maria, Moeder van de Heer en spiegel van alle heiligheid. Zij, de geheel heilige, zal u helpen trouwe leerlingen te zijn van Haar Zoon Jezus Christus.