Boetesacrament als middel tegen de mentaliteit van deze tijd

Dierbare vrienden,

Het verheugd me u te ontmoeten en ieder van u welkom te heten naar aanleiding van de jaarlijkse cursus over het “Forum internum”, dat door de Apostolische Penitentiarie [d:208] wordt georganiseerd. Ik begroet van harte Aartsbisschop Fortunato Baldelle, die voor het eerst als Grootpenitentiër uw studiebijeenkomsten geleid heeft en dank hem voor de woorden die hij tot mij gericht heeft. Met hem begroet ik ook de regent, Aartsbisschop Gianfranco Girotti, de medewerkers van de Penitentiarie als ook alle die door hun deelname aan dit initiatief de grote noodzaak tot uitdrukking brengen, een voor de dienst en het leven van de priesters wezenlijke thematiek te verdiepen.

De Voorzienigheid heeft het zo bestemd, dat uw cursus in het Jaar van de priesters [d:254] plaatsvindt, dat ik uitgeroepen heb bij gelegenheid van de 150e verjaardag van de “geboorte in de hemel” van de H. Jean Maria Vianney, die op heroïsche en vruchtbare manier de dienst van de verzoening uitgeoefend heeft. In mijn brief bij het begin van het Priesterjaar [3005] heb ik benadrukt: “Wij priesters zouden allemaal moeten voelen dat de woorden die hij Christus in de mond legt ons persoonlijk aangaan: “Ik draag mijn dienaars op aan de zondaars te verkondigen dat Ik altijd bereid ben hen te ontvangen, dat Mijn barmhartigheid onbegrensd is”. Van de heilige Pastoor van Ars kunnen wij priesters niet alleen het onuitputtelijke vertrouwen in het Boetesacrament leren, dat ons aanspoort dit Sacrament weer in het middelpunt van onze pastorale zorg te plaatsen, maar ook de methode van de “dialoog van het heil”, die zich daar voltrekken moet.” Aan de priesters bij het begin van het "Jaar van de priester" bij gelegenheid van de 150e "dies natalis" van Johannes Maria Vianney [[3005|9]] Waar zijn de wortels van de heroïsche overgave en de vruchtbaarheid, waarmee de H. Jean Maria Vianney zijn dienst als biechtvader beleefd heeft? Vooral in een diepe persoonlijke dimensie van de boete. Het bewustzijn van de eigen grenzen en de behoefte, zich tot de goddelijke barmhartigheid te wenden en om vergeving te vragen, om het hart te bekeren en op de weg naar heiligheid ondersteund te worden, zijn wezenlijk voor het leven van de priester. Alleen zij die het grootse zelf hebben ervaren, kan de barmhartigheid van God met overtuiging verkondigen en uitdelen. Iedere priester wordt tot dienaar van het Boetesacrament door de ontologische gelijkvormigheid met Christus, de eeuwige hogepriester, die de mensheid met de Vader verzoent; de trouw bij het bedienen van het Sacrament van de verzoening is echter aan de verantwoordelijkheid van de priesters toevertrouwd.

We leven in een culturele omgeving, dat door een mentaliteit van hedonisme en relativisme beheerst wordt, dat ertoe neigt om God uit de horizon van het leven te verwijderen, dat het aannemen van duidelijke normen en waarden niet meer eist en die daarbij niet helpt om goed van kwaad te onderscheiden en om een duidelijke zondebewustzijn te laten groeien. Deze situatie maakt de dienst van de schenker van de goddelijke barmhartigheid nog noodzakelijker is. Wij mogen namelijk niet vergeten, dat tussen het verduisteren van de Godservaring en het verlies van het zondebewustzijn een soort van duivelse cirkel bestaat. Wanneer we echter naar de culturele omgeving kijken, waarin de H. Jean Marie Vianney leefde, dan zien wij, dat het in vele aspecten niet veel afwijkt van die van onze tijd. Ook in onze tijd was er namelijk een mentaliteit, die vijandig stond tegenover het geloof. Zij kwam door krachten tot uitdrukking, die zelfs probeerden de uitoefening van de priesterlijke dienst tegen te gaan. In deze situatie maakte de heilige Pastoor van Ars “de kerk tot zijn huis”, om de mensen naar God te brengen. Hij leefde radicaal in een geest van het gebed, de persoonlijke en diepe relatie met Christus, de viering van de Heilige Mis, de Eucharistische Aanbidding en de evangelische raad van de armoede. Daarmee kwam hij bij zijn tijdgenoten als een zo duidelijk teken van de aanwezigheid van God over, dat vele boetvaardigen ertoe kwamen, bij hem te biechten. In een situatie van vrijheid, waarin de priesterlijke dienst tegenwoordig uitgeoefend kan worden, moeten de priesters weer hun antwoord op de roeping op “uitmuntende wijze” beleven. Want alleen hij die dagelijks tot een levendige en duidelijke aanwezigheid van de Heer wordt, kan in de gelovigen het zondebewustzijn opwekken, moed geven en het verlangen naar de vergeving van God laten groeien.

Dierbare medebroeders, het is noodzakelijk om naar de biechtstoel terug te keren als de plaats waar men het Sacrament van de Verzoening viert, maar ook als de plaats, waar men vaker “woont”, waardoor de gelovigen barmhartigheid, raad en troost vinden, zich door geliefd en begrepen voelen en de aanwezigheid van de goddelijke barmhartigheid ervaren kan worden, naast de werkelijke tegenwoordigheid in de Eucharistie. De “crisis” van het Boetesacrament, waarvan vaak sprake is, is een uitdaging met name voor priesters en hun grote verantwoordelijkheid, het volk van God tot de radicale eisen van het Evangelie op te voeden. In het bijzonder wordt van hen verwacht zich grootmoedig te wijden aan het horen van de sacramentele Biecht en de kudde moedig te leiden, opdat zij zich niet aanpassen aan de mentaliteit van de wereld (Rom. 12, 2) [[b:Rom. 12, 2]], maar ook de beslissingen neemt om tegen de stroom in te gaan en daarbij toezeggingen of compromissen vermeden worden. Daarom is het belangrijk, dat de priester in een blijvende ascetische spanning leeft, die zich door de gemeenschap met God laaft en dat hij zich inzet door de studie van de moraaltheologie en de menswetenschappen steeds op de hoogte te zijn van de nieuwste stand van zaken daarin.

De H. Jean Marie Vianney was in staat om met de biechteling een echte “dialoog van het heil” aan te gaan, waarbij de schoonheid en de grote van de goedheid van de Heer getoond wordt en dat verlangen naar God en de hemel opgewekt wordt, waarvan de voorname voorbeelden de heiligen zijn. Hij zei: “De goede God weet alles. Al voordat je biecht, weet Hij, dat je weer zult zondigen, en toch vergeeft Hij hem. Zo groot is de liefde van onze God, dat Hij zelfs uit vrije wil de toekomst vergeet, om ons te vergeven” Bd. I, Turin 1870, S. 130 [[3006]]. Het is de taak van de priester deze ervaring van de “dialoog van het heil” te bevorderen, die vanuit de zekerheid ontstaat door God geliefd te zijn en zo de mensen te helpen, zijn zonden te belijden en als maar meer in de blijvende dynamiek van de bekering van het hart binnen te treden, die tot radicale afwijzing van het kwade leidt en tot een leven, dat God welgevallig is. vgl: Catechismus van de Katholieke Kerk [[[1|1431]]]

Dierbare priesters, wat voor een uitzonderlijke dienst heeft de Heer ons toevertrouwd! Zoals Hij zich in de Eucharistieviering in de handen van de priester geeft, om verder in Zijn volk tegenwoordig te zijn, zo heeft Hij zich op gelijke wijze in het Sacrament van de Verzoening aan de priester toevertrouwd, opdat de mensen de omarming ervaren, waarmee de vader de verloren zoon weer bij zich opneemt, hem de waardigheid van de zijn teruggeeft en hem weer in volle omvang als erfgenaam hersteld (Lc. 5, 11-32) [[b:Lc. 5, 11-32]]. De Maagd Maria en de heilige Pastoor van Ars moge ons helpen, in ons leven de lengte en breedte, de hoogte en diepte van de liefde van God te ervaren (Ef. 3, 18-19) [[b:Ef. 3, 18-19]], om de trouwe en grootmoedige beheerders daarvan te zijn. Ik dank u van harte en geef u graag mijn zegen.