Instructio de Peculiaribus Casibus Admittendi Alios Christianos ad Communionem Eucharisticam in Ecclesia Catholica

1. De Eucharistie bevat werkelijk, wat de grondslag van het bestaan en de eenheid van de Kerk is, namelijk het lichaam van Christus dat als offer wordt aangeboden en als brood van eeuwig leven aan de gelovigen wordt gegeven. Het sacrament van het lichaam en bloed van Christus dat aan zijn Kerk wordt gegeven om deze tot stand te brengen, sluit van nature het volgende in:

• de ambtelijke macht die Christus aan zijn apostelen en hun opvolgers, de bisschoppen en priesters, heeft gegeven, om sacramenteel de priesterlijke daad tegenwoordig te stellen waardoor Hij zich eens voor al in de Heilige Geest aan de Vader heeft aangeboden en zichzelf aan de gelovigen heeft gegeven, opdat zij in Hem één zouden zijn;

• de eenheid van dit ambt dat in naam van Christus, het Hoofd van de kerk, en dus in hiërarchische gemeenschap van de ambtsdragers moet worden vervuld;

• het geloof van de Kerk dat in het eucharistisch handelen zelf wordt beleden en waardoor zij in de Heilige Geest antwoord geeft op de gave van Christus zoals deze in waarheid is.

• Wanneer het sacrament van de Eucharistie aldus in deze drie bestanddelen integraal wordt begrepen, betekent het een echte eenheid die Hijzelf tot stand heeft gebracht, de eenheid van de zichtbare Kerk van Christus welke niet teloor mag gaan. vgl: Lumen Gentium [[[617|3]]] vgl: Unitatis Redintegratio [[[618|4]]]

2. 'Als handelen van Christus en van het hiërarchisch geordend volk van God vormt de viering van de mis zowel voor de wereldkerk als voor de plaatselijke Kerk en voor elk van de christenen het middelpunt van heel het christelijk leven'. Hfd I, n. 1 [[1383]] Wanneer de Kerk in het Misoffer het mysterie van Christus viert, viert zij haar eigen mysterie en openbaart zij op concrete wijze haar eenheid.

• De Christenen die rond het altaar bijeen zijn, bieden door de handen van de priester die optreedt uit Christus' naam het offer aan en vertegenwoordigen de gemeenschap van het volk van God dat in de belijdenis van een zelfde geloof is verenigd. Zo vormen zij het teken en als het ware de afvaardiging van een wijder tegenwoordigheid.

• Reeds op zichzelf genomen, is de misviering een geloofsbelijdenis waarin heel de Kerk zich herkent en uit. Let men op de bewonderenswaardige inhoud van de eucharistische gebeden en op de rijkdom die in de andere, vaste of met de liturgische jaarkring wisselende delen van de mis ligt besloten en bedenkt men, dat de woordliturgie en de eucharistische liturgie slechts één enkele daad van eredienst uitmaken, vgl: Presbyterorum Ordinis [[[704|4]]] dan zal men zonder moeite inzien, dat het beginsel 'lex orandi lex credendi' maar al te waar is. vgl: Quas Primas [[[700|18]]] vgl: Presbyterorum Ordinis [[[704|5]]] vgl: Sacrosanctum Concilium [[[570|2.6]]] Daarmee krijgt de mis een catechetische waarde die door de jongste liturgiehervorming terecht is erkend en naar voren is gehaald. In de loop der eeuwen heeft de Kerk er trouwens zorgvuldig over gewaakt in de liturgieviering de belangrijkste thema's en de meest zinvolle verworvenheden van het gemeenschappelijk geloof binnen te brengen. Zij deed dit ofwel met behulp van nieuwe teksten ofwel door nieuwe liturgische feesten in te stellen.

3. De verhouding tussen de plaatselijke Eucharistieviering en heel de kerkgemeenschap krijgt nog eens extra nadruk door de bijzondere vermelding welke in de eucharistische gebeden van de paus, de plaatselijke bisschop en de andere tot het bisschoppencollege behorende bisschoppen wordt gemaakt.

Wat wij zojuist over de Eucharistie als middel- en hoogtepunt van heel het christelijk leven hebben gezegd, geldt weliswaar voor de Kerk in haar geheel en voor al haar leden, maar toch heel in het bijzonder voor hen die een actief aandeel nemen in de misviering en bovenal voor degenen die daarbij Christus' lichaam nuttigen. Want de eucharistische Communie tijdens de Misviering is de meest volmaakte vorm van deelneming aan de Eucharistie, in gehoorzaamheid aan het woord van de Heer: 'Neemt en eet'. 'De meer volmaakte deelneming aan de Mis' [[570|55]] vgl: Eucharisticum Mysterium [[[1560|12]]] vgl: Het is niet voldoende dezelfde doop te hebben ontvangen om tot de eucharistische Communie toegang te krijgen. Want de deelneming aan de Eucharistie brengt de volledige geloofsbelijdenis en inlijving in de Kerk tot uitdrukking, waartoe het sacrament van het Doopsel inleidt. Dit sacrament 'vormt daarom de sacramentele band van de eenheid die zijn kracht uitoefent tussen allen die erdoor zijn wedergeboren. Toch is het Doopsel op zich niet meer dan een eerste begin. Want het is immers geheel gericht op het verkrijgen van de volheid van leven in Christus. Daarom is het Doopsel gericht op de volledige belijdenis van het geloof, op de volledige inlijving in het heilsinstituut zoals Christus zelf het heeft gewild, kortom op de volledige opneming in de eucharistische gemeenschap' [[[618|22]]]

1. Als sacrament van een vollediger eenheid met Christus vgl: Presbyterorum Ordinis [[[704|5]]] en van vervolmaking van het geestelijk leven, is de Eucharistie daarom voor elke gelovige noodzakelijk, zoals de Heer zelf heeft gezegd: 'Als gij het vlees van de Mensenzoon niet eet en zijn bloed niet drinkt, hebt gij het leven niet in u' (Joh. 6, 53) [b:Joh. 6, 53]. Degenen die dit genadeleven intens beleven, voelen een dringende behoefte aan dit geestelijk voedsel. De Kerk beveelt het dagelijks ontvangen van de Eucharistie trouwens aan.

2. Aangezien de Eucharistie een geestelijk voedsel is, dat een inniger vereniging van de Christen met Jezus Christus tot stand brengt, vormt zij allerminst een middel tot bevrediging van louter individuele verlangens, hoe verheven die ook mogen zijn. Want de vereniging van de gelovigen met Christus, Hoofd van het mystieke lichaam, leidt tot vereniging van de gelovigen onderling. De apostel Paulus grondt de vereniging van alle gelovigen op de gemeenschappelijke deelneming aan het eucharistisch brood: 'Omdat het brood één is, vormen wij allen te zarnen één lichaam, want allen hebben wij deel aan het ene brood' (1 Kor. 10, 17) [b:1 Kor. 10, 17]. Met behulp van dit sacrament 'wordt de mens in Christus ingelijfd en met zijn leden verenigd'. DH 1322 [[1021|12]] vgl: De hl. Thomas gebruikt dikwijls de uitdrukking 'sacrament van de kerkelijke eenheid' [[[t:iia-iiae q. 73 a. 2 s. c.]]] De Eucharistie bewerkt de.. De Eucharistie bewerkt de eenheid van de Kerk; meer formeel gesproken brengt zij het mystieke lichaam tot stand, aangezien zij het werkelijke lichaam van Christus bevat. Door een veelvuldig ontvangen van de Eucharistie worden de gelovigen dus steeds meer in het lichaam van Christus ingelijfd en delen zij steeds meer in het geheim van zijn kerk.

3. De geestelijke behoefte aan de Eucharistie betreft dus niet alleen de persoonlijke geestelijke groei, maar ook en op een daarmee zeer nauw verbonden wijze onze diepere inlijving in Christus' kerk, 'die zijn lichaam is, de volheid van Hem die het al in alles vervult' (Ef. 1, 23) [b:Ef. 1, 23].

1. Welke pastorale initiatieven er in bepaalde gevallen ook dienen te worden genomen, de nauwe band tussen het geheim van de Kerk en dat van de Eucharistie mag in geen geval worden vertekend. Van nature betekent de Eucharistieviering immers volheid van geloofsbelijdenis en van kerkgemeenschap. Dit beginsel mag nooit worden verduisterd, maar moet op dit gebied onze gedragslijn bepalen.

2. In feite zal dit beginsel niet worden verduisterd, wanneer de toelating tot de katholieke eucharistische Communie in bijzondere gevallen beperkt wordt gehouden tot uitsluitend die Christenen wier geloof ten aanzien van dit sacrament overeenkomt met het geloof van de Kerk en die een waarachtige geestelijke behoefte aan het eucharistisch voedsel gevoelen, maar die zich gedurende langere tijd niet tot een ambtsdrager van hun eigen gemeenschap kunnen wenden en daarom spontaan om dit sacrament vragen, terwijl ze een juiste gesteltenis bezitten en hun levenswijze een Christen waardig is. Deze behoefte dient te worden verstaan in de zin die wij hierboven hebben aangegeven (vgl. n. 3, b en c) [[al:15-16]], namelijk als behoefte aan groei in het geestelijk leven en aan een diepere inlijving in het mysterie van de Kerk en van haar eenheid. Bovendien zal er in de pastoraal tevens op moeten worden toegezien, dat de toelating van andere Christenen tot de eucharistische Communie, zelfs al zijn deze voorwaarden vervuld, geen gevaar of verwarring meebrengt voor het geloof van de katholieke gelovigen. vgl: Orientalium Ecclesiarum [[[701|26]]]

Paus PAULUS VI heeft deze pastorale instructie, samen met een schrijven dat de kardinaal-staatssecretaris op 25 mei 1972 aan de hierna te noemen kardinaal-voorzitter van het secretariaat heeft toegezonden, goedgekeurd en publicatie ervan opgedragen.

Gegeven te Rome, in het gebouw van het Secretariaat voor de bevordering van de eenheid der Christenen, 1 juni 1972.

Kard. JAN WILLEBRANDS,
voorzitter

br. Jérörne Hamer o.p.,
secretaris