Inter munera academiarum

Onder de taken van de academies, gesticht door de eeuwen heen door de Romeinse pausen, excelleren het onderzoek in wijsbegeerte en theologie.

In onze recente encycliek Fides et Ratio [10] hebben Wij groot belang gehecht aan de dialoog tussen theologie en wijsbegeerte en hebben Wij duidelijk onze waardering te kennen gegeven over het denken van Sint-Thomas van Aquino en daarbij zijn altijddurende nieuwheid erkent. vgl: Fides et Ratio [[[10|44]]]

“Hij mag met recht apostel van de waarheid genoemd worden” Fides et Ratio [[10|44]]. Daadwerkelijk bestaat het inzicht van de Engelachtige Leraar in de zekerheid dat er een fundamentele harmonie bestaat tussen geloof en rede vgl: Fides et Ratio [[[10|43]]]. “Vandaar dat het verstand van de gelovige zich een natuurlijke, ware en consistente kennis van de geschapen dingen, van de wereld en van de mens moet verwerven, die ook voorwerp van de goddelijke openbaring zijn; meer nog: het verstand van de gelovige moet in staat zijn deze kennis uit te drukken in begrippen en in de vorm van de redenering.” Fides et Ratio [[10|66]]

Bij het aanbreken van het derde millennium zijn vele culturele omstandigheden veranderd. Men bemerkt belangrijke voortschrijdende inzichten in het domein van de antropologie maar vooral diepe wijzigingen in de wijze waarop de toestand van de mens in relatie tot God, tot andere mensen en geheel de werkelijkheid wordt begrepen. Op de eerste plaats komt de grootste uitdaging in onze tijd van de groeiende scheiding tussen geloof en rede, tussen het evangelie en de cultuur. De studies, gewijd aan dit immense domein, groeien dagelijks in de context van de nieuwe evangelisatie. Inderdaad, de aankondiging van het heil ontmoet vele obstakels die voortkomen uit verkeerde ideeën en uit een ernstig gebrek aan adequate vorming.

Een eeuw na de afkondiging van de encycliek Aeterni Patris [2514] van onze Voorganger Paus Leo XIII, die het begin betekende van een nieuwe ontwikkeling in de wijsgerige en theologische studies en in de relaties tussen geloof en rede, willen Wij een nieuwe impuls geven aan de Pauselijke Academies die in dit domein actief zijn, in overeenstemming met de huidige inzichten en stromingen als ook met de pastorale noden van de Kerk.

Daarom, in erkenning van het werk dat eeuwenlang door de leden van de Pauselijke Romeinse Theologische Academie [d:103] en van de Pauselijke Academie van Sint Thomas van Aquino [d:102] en de Katholieke Godsdienst is verricht, hebben Wij beslist de bijgevoegde statuten van deze Pauselijke Academies te vernieuwen opdat hun werk in de wijsgerige en theologische domeinen met grotere efficiëntie verricht zou worden ter ondersteuning van de pastorale zending van de Opvolger van Petrus en de universele Kerk.

De Pauselijke Academie van Sint-Thomas van Aquino
“Doctor Humanitatis” (Leraar van de Mensheid) is de naam die Wij geven aan Sint-Thomas van Aquino omdat hij altijd gereed stond de waarden van alle culturen te ontvangen Insegnamenti, III, 2 (1980) 609 [[2515|(2)]]. In de culturele omstandigheden van onze tijd lijkt het zeer gepast dit onderdeel van de thomistische leer dat handelt over de mensheid klaarder uit te drukken aangezien zijn stellingen omtrent de waardigheid van de menselijke persoon en het gebruik van zijn verstand, in volledige harmonie met het geloof, Sint-Thomas maken tot een leraar van onze tijd. De mensen, bijzonder in onze tijd, zijn begaan met de vraag: wat is de mens? In het gebruik van deze naam (Doctor Humanitatis) volgen Wij de richtlijnen van het Tweede Vaticaans Concilie omtrent het gebruik van de leer van de Aquinaat zowel in de wijsgerige en theologische vorming van de priesters Optatam Totius Ecclesiae [[675|16]] als in het onderzoek naar de overeenkomst en harmonie van het geloof en de rede aan de universiteiten Gravissimum Educationis [[647|10]].

In Onze recente encycliek Fides et Ratio [10] wensten Wij het enthousiasme in herinnering te roepen van Onze Voorganger Leo XIII die de encycliek afkondigde die begon met de woorden Aeterni Patris [2514]: “De grote paus nam de leer van Vaticanum I over de verhouding van geloof en rede op en ontwikkelde haar verder door te laten zien dat het Wijsgerige denken een fundamentele bijdrage aan het geloof en aan de theologische wetenschap is. Na meer dan een eeuw hebben veel van de inzichten in die tekst zowel uit praktisch als uit pedagogisch oogpunt niets aan betekenis ingeboet; dat geldt op de eerste plaats voor zijn vasthouden aan de onvergelijkelijke waarde van de Wijsbegeerte van Sint Thomas. Het denken van de Doctor Angelicus opnieuw presenteren: dat scheen Paus Leo XIII de beste weg toe om weer zó om te gaan met de Wijsbegeerte dat zij harmonieert met de eisen van het geloof." Fides et Ratio [[10|57]]. Deze daadwerkelijk gedenkwaardige Brief was getiteld “Encycliek ter herstel van de christelijke wijsbegeerte naar de geest van Sint-Thomas van Aquino in de katholieke scholen.”

Deze Leo XIII stichtte de Romeinse Academie van Sint-Thomas van Aquino [d:102] opdat de aansporingen van deze brief in praktijk zouden worden gebracht. Iam Pridem [[2516]] Het volgende jaar, dankbaar om het werk dat begonnen was, schreef hij aan de kardinalen-prefecten van de nieuwe Academie (Apostolische Brief, 21 november 1880). Na vijftien jaar keurde Hij de statuten goed en bepaalde Hij nieuwe regels Quod iam inde [[2517]]. Met de Apostolische Brief In praecipuis laudibus [2519] van 23 januari 1904, bevestigde de H. Pius X de privileges en regels van de Academie. De statuten werden gewijzigd en vervolledigd met de goedkeuring van Paus Benedictus XV (11 februari 1916) en Pius XI, die op 10 januari 1934 deze Academie samenvoegde met de Pauselijke Academie van de Katholieke Godsdienst, welke onder geheel andere omstandigheden door de Zeer Eerwaarde Heer Giovanni Fortunato Zamboni was gesticht. Het verheugd mij in herinnering te roepen Achille Rati (geb. 1882) en vooral Giovanni Battista Montini (geb. 1922) die als jonge priesters in deze Romeinse Academie van Sint-Thomas de graad van doctor in de thomistische Wijsbegeerte behaalden en nadien tot de waardigheid van het pausschap werden geroepen en de namen Pius XI en Paulus VI aannamen.

Om de wensen van Onze encycliek [10] daadwerkelijk te realiseren, leek het Ons passend om de statuten van de Pauselijke Academie van Sint-Thomas te vernieuwen opdat het een daadwerkelijk instrument zou zijn tot nut van de Kerk en de gehele Mensheid. In de huidige culturele omstandigheden die Wij beschreven, leek het passend, ja noodzakelijk voor deze Academie dat Zij fungeert als een centraal en international forum voor een betere en nauwkeurigere studie van de leer van Sint-Thomas opdat op deze Wijze het metafysisch realisme van de actus essendi die de gehele Wijsbegeerte en theologie van de Engelachtige Leraar doordringt, in dialoog zou kunnen treden met de vele richtingen van het huidige onderzoek en de huidige leer.

Daarom, met volle kennis en na grondig alles overwogen te hebben, en met de volledige volmacht van Ons apostolisch gezag, door de kracht van deze brief, keuren Wij in perpetuum de Statuten van de Pauselijke Academie van Sint-Thomas van Aquino goed, welke correct zijn opgesteld en opnieuw herzien, en verlenen Wij ze de kracht van de Apostolische goedkeuring.

De Pauselijke Theologische Academie
De Kerk, de leraar van de waarheid, heeft onophoudelijk de studie van de theologie bevorderd en ervoor gezorgd dat zowel de geestelijkheid als de gelovigen, in het bijzonder zij die tot de diensttaak van de theologie geroepen zijn, grondig gevormd worden. Aan het begin van de 18e eeuw, onder de auspiciën van Onze Voorganger Clemens XI, werd in Rome de Theologische Academie [d:103] gesticht als een zetel voor de godgewijde wetenschappen en een voedster voor de nobele geesten zodat uit haar als een bron, het grootste voordeel voor de Katholieke zaak zou vloeien. Daarom richtte de bovengenoemde paus met Zijn brief van 23 april 1718 kerkrechterlijk [9044] een studiecentrum op en verleende Hij het privileges. Benedictus XIII, eveneens Onze Voorganger, nam “met immense vreugde” (summa cum animi ... iucunditate, cf. Apostolische Brief, 6 mei 1726) deel aan de samenkomsten en activiteiten van deze Academie toen Hij de eer genoot van het kardinalaat en ondervroeg Zich “hoeveel schittering en eerbiedwaardigheid het voor de Stad van Rome maar ook voor de gehele christelijke wereld het zou brengen, indien aan dezelfde Academie nieuwe en meer krachtige steun zou worden verleend opdat haar werk een meer stevig fundament zou krijgen en steeds meer voortgang zou boeken.” (cf. ibid.). En zo bekrachtigde Hij niet enkel de Academie die Clemens XI had gesticht maar vervulde Hij haar met Zijn welwillendheid en schitterende genade. Clemens XIV, die vervolgens de uitermate aangename en rijke vruchten erkende die uit deze Theologische Academie zijn voortgekomen, zette Zijn steun met niet minder mildheid en welwillendheid verder. Onze Voorganger Gregorius XVI voltooide dit werk en keurde met Zijn Apostolische gezag de in Wijsheid opgestelde statuten op 26 oktober 1838 goed. Het bleek nu echter nodig om deze wetten in een nieuwe vorm om te zetten opdat zij meer aangepast zouden zijn aan de vereisten van onze tijd. De voornaamste taak van de huidige theologie bestaat erin de dialoog tussen openbaring en de leer van het geloof te bevorderen en er meer en meer een dieper inzicht in te verwerven. Welwillend verhorend de gebeden die tot Ons gericht zijn geworden om de nieuwe wetten goed te keuren en met de wil dat dit uitgelezen studiecentrum nog meer zou groeien, keuren Wij, door de kracht van deze brief in perpetuum de Statuten van de Pauselijke Theologische Academie goed, welke correct zijn opgesteld en opnieuw herzien, en verlenen Wij ze de kracht van de Apostolische goedkeuring.

Wij gelasten, dat al datgene wat door Ons in dit Motu Proprio vastgesteld, duurzame geldigheid moet bezitten; al wat hiertegen ingaat, is hiermee nietig.

Gegeven te Rome, bij Sint-Pieter, op 28 januari, gedachtenis van Sint-Thomas van Aquino, in het jaar 1999, het eenentwintigste jaar van Ons pontificaat.

Paus Johannes Paulus II