De brochure Kerk & Ambt gaat uit van de these dat de kerkelijke ambtsbediening met name in het eerste millennium een tamelijk grote wisselende vormgeving heeft gekend. Dat zou dan een drastisch nieuwe vormgeving in het heden moeten rechtvaardigen. Wij constateren echter dat de brochure een foutieve visie huldigt, namelijk de veronderstelling van een zeer grote mate van ‘kneedbaarheid’ van het ambt. In het eerste millennium zullen er ongetwijfeld accentverschuivingen in ambtsvisie en verschillen in de concrete vormgeving van het ambt zijn geweest, maar ten diepste geldt wat Vaticanum II schrijft over de oorsprong en de ontwikkeling van het gewijde ambt: “Zo wordt het door God ingestelde kerkelijke ambt in verscheidene wijdingsorden uitgeoefend door degenen die reeds van oudsher (ab antiquo) als bisschoppen, priesters en diakens bekend staan” 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 28. Men kan hiervoor verwijzen naar Ignatius van Antiochië (ca. 110), die al getuigenis aflegt van het bestaan van een drieledig ambt: een bisschop (episkopos) als leider van de plaatselijke Kerk, de presbyters (de latere priesters) die hem daarbij ondersteunen en de diakens die naast bepaalde liturgische functies vooral zorgen voor de caritatieve dienstverlening. Het is te betreuren dat het rapport van de dominicanen te zeer uit gaat van een functionele benadering van de voorganger: hij of zij moet leiding geven. Vaticanum II heeft de functionele dimensie van het kerkelijke ambt niet ontkend, maar primair het sacramentele karakter van het gewijde ambt benadrukt: de priester is allereerst getuige van de verrezen Heer en pas op de tweede plaats een bestuurder. Hij is bij de bediening van de sacramenten primair een teken en een instrument in Gods hand. Over Eucharistie en priesterschap kan men daarom niet naar eigen inzichten beschikken.

Het document Kerk & Ambt eindigt met ‘criteria waaraan een gemeentevoorganger moet voldoen’ en stelt onder meer: “Voorgangers in lokale vieringen dienen bezielde gelovigen te zijn. Of ze vrouw of man zijn, homo of hetero, gehuwd of ongehuwd zijn, doet niet ter zake. Wat wel ter zake doet, is een aanstekelijke geloofshouding” (blz. 36). Het vervolgt met: “Mocht de bisschop de wijding of inordening weigeren op grond van argumenten die niet het wezen van de Eucharistie raken, zoals de celibaatsverplichting, dan mogen de parochies erop vertrouwen dat zij toch echt en waarachtig Eucharistie vieren wanneer zij biddend brood en wijn delen” (blz. 37). De auteurs benadrukken “dat dit pleidooi is gebaseerd op uitspraken van het [d:4|Tweede Vaticaans Concilie]” (blz. 37). Uit wat in het voorafgaande is gezegd over Kerk, Eucharistie en priesterschap moge duidelijk zijn, dat men zich voor deze vrijzinnige visies beslist niet kan beroepen op theologisch- historische ontwikkelingen of op Vaticanum II. Het pleidooi is in strijd met het geloof van de Rooms-Katholieke Kerk.