Ad Limina-bezoek Belgische Bisschoppen 2003 - Afsluiting

Mijnheer de Kardinaal
Dierbare broeders in het Bisschopsambt Ik ben blij om u allen te ontvangen bij gelegenheid van uw bezoek "Ad limina" naar de graven van de Apostelen Petrus en Paulus. In het bijzonder groet ik de vele jongeren onder u, die voor het eerst deelnemen aan deze ontmoeting en ik dank Kardinaal Godfried Danneels, voorzitter van uw Bisschoppenconferentie, voor de vriendelijke woorden tot mij gericht. Ik hoop dat dit bezoek, met de intensieve contacten en uitwisselingen met de dicasteriën van de Heilige Stoel, leiden tot een grotere dienst aan het evangelie, maar ook tot een bijzonder moment van viering van de "affectus collegialis" die ons bindt, als een belangrijke stap en ondersteuning in uw moeilijke maar uitdagende missie als herder van het Volk van God.

De inlichtingen die ik over de Kerk in uw land krijg, verontrusten me bijzonder. Het is moeilijk voorbij te gaan aan de reële en ernstige bekommernis voor het constante terugvallen van de religieuze praktijk in uw land welke de viering van de zondag raakt, maar ook veel andere Sacramenten, in het bijzonder het Doopsel, het Sacrament van Boete en Verzoening en vooral het Huwelijk. Ook het gevoelige teruglopen van het aantal priesters en de aanhoudende crisis van de roepingen zijn voor u voorwerp van een bijzondere bekommernis. U geeft echter aan de kwaliteit van de pastorale samenwerking die met de priesters wordt beleefd in de priesterraden en de samenwerking met de vertegenwoordigers van het Godsvolk in de diocesane pastorale raden. De leken die steeds actiever deelnemen aan de zending van kerk, heel in het bijzonder in de parochies is evenzeer een motief voor grote tevredenheid. Deze deelname moet zich ontwikkelen als een gemeenschappelijke verantwoordleijkheid zoals het Tweede Vaticaans Concilie [d:4] dit wil en volgens de pastorale richtlijnen van Interdicasteriële instructies over sommige vraagstukken aangaande de medewerking van leken aan het dienstwerk van de priesters , die de essentiële onderscheidingen tussen het algemeen priesterschap en het ministeriële priesterschap en de onvervangbare karakter van de gewijde priester.

Om mogelijke onduidelijkheden te voorkomen is het noodzakelijk dat de leerstellige principes over de zaak helder worden uiteengezet. Dat zal de gelovigen helpen in te zien wat de betekenis is van het ministeriële priesterschap ten dienste van het Volk van God. Het is duidelijk dat jonge mensen zich niet kunnen inleven in het dienstwerk wanneer het niet de juiste plaats gegeven wordt in de christelijke gemeenschap en de gelovige is het niet aan te rekenen het ontbreken van inzicht in de waarde van hun engagement. Het is aan u de taak om gemeenschappelijk in jullie diocesen richting te geven en de waarde over te dragen van het gewijde dienstambt.

In uw berichtgeving wordt gewag gemaakt van de snelle veranderingen en belangrijke ontwikkelingen in uw samenleving, die over een breed front een secularisatie laten zien, wat soms de indruk kan wekken dat de Belgische samenleving er een eer in stelt om haar christelijke wortels de rug toe te keren, dat echter diep doorleefd wordt. Zo is er in uw land recent een nieuwe wetgeving tot stand gekomen, die te maken heeft met de fundamentele dimensies van het menselijke en sociale leven, zoals de geboorte, huwelijk en gezin, ziekte en dood. Een wetgeving die ons verontrust. U heeft niet stilgezeten om over deze onderwerpen te spreken. Het is belangrijk dat de herders altijd gehoord worden om de Christelijke visie te bevestigen en, onder deze omstandigheden, hun ongenoegen kenbaar te maken, omdat deze veranderingen op het niveau van wetgeving niet alleen een teken zijn van het aannemen van nieuwe ontwikkelingen op het valk van een nieuwe mentaliteit in het gedrag, maar ten diepste ook de ethische dimensie raakt van het menselijk leven en deze roepen de vraag op om te spreken over de natuurwet, het concept van de rechten van de mens en, meer diepgaand, het wezen van de mens en van zijn natuur.

Op dit nieuwe pastorale werkveld, dat in beweging is en dus moeilijk, moet u uw taak als herders van de Kerk van Christus beleven. Zoals ik onlangs aan alle Bisschoppen van de gehele wereld geschreven heb: "Als de plicht om het Evangelie te verkondigen het eigene is van de hele Kerk en van elk van haar zonen, dan rust die plicht dan toch op een heel bijzondere wijze op de Bisschoppen. Op de dag van hun wijding, die ze tot rechtmatige opvolgers van de Apostelen heeft gemaakt, hebben ze hun voornaamste verbintenis op zich genomen het Evangelie te verkondigen, "de mensen oproepende tot het geloof in de kracht van de Geest of ze bevestigende in het levende geloof" ". Pastores Gregis [[711|(26)]] Onze verantwoordelijkheid als Bisschoppen is het om met krachtig en helder de genade van God bekend te maken, dat aan alle mensen gegeven wordt in het mysterie van de liefde van de verlossing door Christus, die op het hout van het Kruis de gelovigen uitnodigt een leven te lijden dat overeenkomt met het geloof dat ze verkondigen. In een gemeenschap die de binding verliest met de traditionele waarden en waar het algemene relativisme wordt aangehangen in naam van het pluralisme, is het onze eerste taak om Christus bekend te maken, het Evangelie van de vrede te verkondigen en nieuw licht te werpen op de bestemming van de mens. De Kerk laat zich geenszins leiden door wereldlijke ambities, maar zij heeft slechts één doel voor ogen: onder leiding van de Trooster, de Geest, het werk van Christus zelf voort te zetten, die in de wereld kwam om getuige te zijn voor de waarheid, om te redden en niet om te oordelen, om te dienen en niet om zich te laten dienen. Gaudium et Spes [[575|3]]. Ik nodig u uit om uw dialoog met de civiele samenleving en met het Belgische volk voort te zetten, met de zorg om hen expliciet de waarden van het christelijke geloof te leren kennen evenals zijn rijke ervaring met de mens doorheen de geschiedenis en de culturen. Niet om haar eigen model op te leggen, maar uit respect voor de dialoog zelf die noodzaakt dat de eigen en legitieme identiteit van iedereen in acht genomen wordt. Het op de voorwaarde dat de Kerk haar rechtmatige plaats zal vinden in de Belgische samenleving, door helder het Evangelie te verkondigen en door te werken aan haar stelselmatige inculturatie in de cultuur van vandaag.

Om de gelovigen bekend te maken met dit waarlijk missionaire uitzicht, moedig ik u aan om zich te concentreren op de theologische, spirituele en morele vorming van zoveel mogelijk mensen voort te zetten, opdat de leken zich gesteund weten in hun leven als Christenen. Het helpt hen ook beter "rekenschap te geven van de hoop die in hen is" (1 Pt. 3, 15) [b:1 Pt. 3, 15], door diepere kennis van het Woord van God en van de mysteries van het geloof, gesteund door een systematische en eenduidige uitleg van haar inhoud, gebaseerd op hoofdzakelijk de Catechismus van de Katholieke Kerk [1] . U moet ook zorg dragen dat u steun verleent aan de universiteiten en instituten, opdat zij een zeer hoog peil van onderwijs geven, meer egspecialiseert maar onmisbaar, zo dat zij standhouden in het getuigen van de kracht van het Christelijjke gedachtengoed. Daardoor kunnen zij een belangrijke dienst verrichten, vooral bij de vorming van priesters. Geef daadwerkelijke steun aan relaties met deze instituten opdat u op waardige en vertrouwvolle wijze verbonden blijft met hen en met de mensen die er werken en in het bijzonder met de theologen, zodat de Katholieke eenheid altijd tot uitdrukking komt in vol respect voor de competenties en verantwoordelijkheden van elk vgl: Pastores Gregis [[[711|(29)]]] ! Inderdaad, de Katholieke universiteit "moet haar opdracht vervullen met de zorg voor het behoud van de Katholieke identiteit. Alhoewel die universiteit haar wetenschappelijke autonomie heeft, heeft ze ook op de opdracht om de leer van Magisterium in de verschillende onderzoeksdomeinen waarop ze werkzaam is in praktijk te brengen." Tot de deelnemers aan het Congres georganiseerd door de Congregatie voor het Katholiek Onderwijs en de Internationale Federatie van Katholieke Universiteiten (FIUC) [[7942|(5)]], 11 December 2002, p. 4. Het is aan de besturen van de universiteiten en de Herders, dat u bent, toe te zien dat dit ook gebeurd. Ik vraag u dus, om samen met de parochie priesters en via voortgezette opleidingen, de Bijbel te verspreiden in de gezinnen zo dat "het beluisteren van het Woord van God (mag) uitgroeien tot een levende ontmoeting en dat de antieke en de altijd actuele traditie van de lectio divina ons in staat stelt, doorheen de bijbeltekst, het levende woord te vatten dat ons oproept, oriënteert en ons bestaan vorm geeft. Novo millennio ineunte [[9|39]]. Ik hoop dat vooral de gelovigen steeds dieper het belang van de Eucharistie in hun persoonlijk en gemeenschappelijk leven zullen ervaren. Moge zij ook tijd vrij maken in hun dagelijks leven voor gebed, en het zal een wezenlijk aspect eerbiedigen van het christelijk leven: het primaat van de genade! vgl: Novo millennio ineunte [[[9|38]]]

Een speciale zorg is nodig voor de constante verbetering van de morele, theologische en spirituele vorming van de priesters, die verantwoordelijk zullen zijn voor de Christelijke gemeenschappen van de toekomst, opdat de kwaliteit van hun getuigenis in de maatschappij waarin we leven is gewaarborgd, zowel als dat de eenheid van de priesters met hun Bisschop zichtbaar is. Wat dit betreft, een puur oppervlakkige vorming zal volstaan; om priester te worden naar het hart van Christus vraagt het een werkelijke bekering van de mens. Dit kan hij bereiken door alle facetten van de priesterlijke vorming te doorlopen, doorheen de moeilijkheden van het gemeenschapsleven zowel als door het verdiepen van het spirituele leven. Het is vooral te hopen dat de jonge mensen, en meer in het algemeen de Christenen, een goede kennis hebben van de objectieve vereisten voor de roeping tot de priesterlijke taak, vooral daar waar het gaat om het celibaat voor de wijdelingen, in overeenstemming met de traditie dat tot ons is gekomen door de Heer en dat gereserveerd is voor mannen. Hetgeen ik gezegd heb tot de gehele Kerk aan het begin van het nieuwe millennium, "Duc in altum", "Gaat uit naar het diepe" Novo millennio ineunte [[9|1]], herhaal ik in het bijzonder tot u gemeenschap: Gaat naar het diepe, ontvang vanuit de diepte, herstel het Christelijk leven in zijn volle spirituele omvang! De verwachtte vernieuwing vqn het Chrsitelijk leven en van de roepingen tot het gewijse dienstambt zowel als tot het religieus leven, kan niet alleen maar komen van externe her vormingen en reiorganisaties, hoe nuttig deze ook moge zijn. Vooreerst moet het echter komen van de innerlijke vernieuwing van het geloof van beide, priesters zowel als van de gelovigen. Het is ook belangrijk om de sacramentele dimensie van de Kerk te herontdekken en de waarheid van mysterie als mystieke Bruid van de Zoon van God (Ef. 5, 31-32) [[b:Ef. 5, 31-32]], die de Verlosser is van de mensen. Het is ook op dit niveau dat het egwijde dienstambt zijn ware betekenis heeft: het is niet alleen een vraag om een organisator te zijn binnen een gemeenschap of een coördinator van de gevarieerde hoeveelheid activiteit van het ambt, maar veel meer het sacramenteel tegenwoordig stellen in de gemeenschap en voor de gemeenschap van Christus, de Dienaar, het Hoofd van de Kerk dat Zijn Lichaam is. Hoe kan de Kerk zonder deze gave van de Heer aan Zijn Kerk? Ik dring er nadrukkelijk bij u, dierbare broeders, op aan om als herders het roepingenpastoraal te ondersteunen en aan te moedigen, zodanig dat de gemeenschap en de jonge mensen daardoor wordt uitgedaagd om de roepstem van God door de te geven en de toekomst van uw diocesen voor te bereiden.

De Kerk die in Beigië is, heeft steeds veel aandacht geschonken aan de opvoeding van de jeugd. Zij riep voor het vervullen van die taak veel van haar allerbeste krachten op, namelijk mannelijke en vrouwelijke religieuzen. De katholieke scholen, zeer talrijk in uw land, onthalen vandaag de dag een groot aantat leerlingen. Ik feliciteer U in dit verband, omdat U de principes van het katholieke onderwijs en uw gehechtheid aan de identiteit ervan duidelijk hebt bevestigd. Ik vraag aan de verantwoordelijken, aan de leerkrachten en de ouders van de leerlingen, dat ze de rijkdommen van die katholieke identiteit verder uitdiepen, Om aan de jonge generaties het beste van de educatieve traditie van de Kerk, de zin voor God en de zin voor de mens, alsook de onontbeerlijke morele principes door te geven. Op die manier worden de jongeren in staat gesteld om sereen en bewust van hun verantwoordelijkheid vordering te maken op hun levensweg. Onder de jongeren van België zullen er dan een aantal opstaan die ervoor kiezen het Evangelie te beleven in een bewust engagement midden in de wereidlijke werkelijkheid en in het sacrament van het huwelijk, en anderen die er de voorkeur aan zullen geven om op een radicalere wijze Christus te volgen, op de weg van de evangelische raden. De reeds overvloedige oogst van het godgewijde leven in België zullen ze met nieuwe vruchten verrijken. Onder die jongeren, ontvankelijk voor de edelmoedigheid van Christus en voor de universaliteit van zijn liefde, zullen ook nieuwe roepingen van diocesane priesters en van missionaire priesters kunnen ontluiken.

Terwijl U in uw rapporten de moeilijkheid hebt onderstreept om als christen te leven midden in een samenleving die aan geheugenverlies schijnt te lijden, hebt U toch ook de aandacht getrokken op tekenen die wijzen op een mogelijke opleving: de nieuwe uitstraling van de bedevaarten, de aantrekkingskracht van de stilte in de kloosters, de opmerkelijke stijging van het aantal volwassen catechumenen, de actieve participatie van talrijke leken aan het reilen en zeilen van de parochiale gemeenschappen en bij velen onder hen de hernieuwde zin voor een authentiek geestelijk leven. Met de psalmist kunnen we zeggen: "Degene die in tranen zaait, zal blij zingend de oogst binnenhalen. Degene die in tranen op weg gaat, de zaaizak om de schouder, zal blij zingend naar huis teruggaan met schoven op zijn rug." (Ps. 125, 5) [b:Ps. 125, 5]. De hoop in het hart van de gelovige, uitgezongen bij de terugkeer uit de Babylonische ballingschap, brengt licht in het leven van de gelovige leken. In de belangrijke debatten die de huidige Belgische samenleving animeren, wordt hun een dubbel getuigenis gevraagd. dat van de profetische taal, in ondubbeizinnige stellingnamen die stroken met de eisen van het Evangelie, waar het Magisterium van de Kerk trouwens "te pas en te onpas" (2 Tim. 4, 2) [[b:2 Tim. 4, 2]] steeds opnieuw op wijst, maar ook, midden in de vreugden en moeilijkheden van het gewone dagelijkse leven, het getuigenis van de daad, gegeven door mannen en vrouwen in hun leven als echtpaar en in hun gezin, in hun beroepsleven en in het dragen van verantwoordelijkheid op sociaal of politiek viak, vol aandacht voor hun medemensen en delend in hun vreugden en verwachtingen vgl: Gaudium et Spes [[[575|1]]] , gedreven door het verlangen om voor hen te getuigen van de grenzeloze en onvoorwaardelijke liefde van Christus. Bemoedig en ondersteun de promotoren van een gezinspastoraal die uitgaat van de adel van het christelijke huwelijk en de weelde van het ouderschap, een pastoraal die tevens aan degenen die gekwetst werden bij de vervulling van hun levensproject, hulp kunnen bieden, zodat ze hun plaats kunnen vinden binnen de kerkelijke gemeenschap. Het geloof van de psalmist brengt ook licht in het dagelijkse werk van de priesters, totaal toegewijd aan hun pastorale zending, maar die op bepaalde ogenblikken dreigen te bezwijken onder de vermoeidbeid en de ontmoediging veroorzaakt door de talloze moeilijkheden die ze ondervinden. Mogen zij beseffen hoe de Paus hun nabij is, die God dankt voor de soms verborgen vruchtbaarheid van hun zwoegen en Hem vraagt dat ze steeds inniger verbonden mogen zijn met Christus, hun Meester en Heer. Mijn dank betuig ik ook aan de permanent diakens. In gemeenschap met de bisschoppen en samenwerkend met de priesters, zijn ze door hun zelfgave een verwijzing naar de trouwe en nederige liefde van Christus. "in het vaste vertrouwen dat het paasmysterie voor altijd ons deel zal zijn" vgl. Romeins missaal,.. vgl. Romeins missaal, prefaties van de zondagen door het jaar, nr. 6, vertrouwen geput aan de bron van het eucharistische offer, ontvangt U, bisschoppen van België, elke dag opnieuw de kracht om aan degenen die de Heer U in zijn Kerk toevertrouwd heeft, bemoediging en ondersteuning te geven en voor hen tevens licht en begeleider te zijn. Wees voor hen profeten, getuigen en dienaars van de hoop, "want de hoop is, vooral in tijden van groeiende ongelovigheid en onverschilligheid, een onschatbare steun voor het geloof en een kostbare stimulans voor de liefde. De hoop put haar kracht uit de zekerheid van Gods universele heilswil (1 Tim. 2, 4) [[b:1 Tim. 2, 4]] en van de bestendige aanwezigheid van de Heer Jezus, de Emmanuel die steeds met ons zal zijn alle dagen tot aan de voleinding van de wereld (Mt. 28, 20) [[b:Mt. 28, 20]]". Pastores Gregis [[711|(3)]]

Moge de Maagd Maria, die in haar schoot de hoop van de hele mensheid gedragen heeft, met liefde waken over de noden van de Kerk in België, moge zij, zoals op de bruiloft van Kana, het hart van alle gelovigen verwijzen naar haar Zoon: "Doe al wat Hij u zeggen zal" (Joh. 2, 5) [b:Joh. 2, 5]!

Aan U allen geef ik een hartelijke apostolische zegen, die ik volgaarne uitbreid tot de priesters en de diakens, de mannelijke en vrouwelijke religieuzen en al de gelovige leken van uw bisdommen. Paus Johannes Paulus II