Tijdens de Concelebratie van de Eucharistie

Beste broeders en zusters,
beste jonge vrienden!

Na de wake van deze nacht, sluit onze lauretaanse ontmoeting hier rond het altaar af met de plechtige viering van de Eucharistie. Aan jullie allen nog een keer mijn allerhartelijkste groet. Speciaal groet ik de Bisschoppen en ik bedank Aartsbisschop Angelo Bagnasco die zich tot tolk heeft gemaakt van uw gemeenschappelijke gevoelens. Ik groet de Aartsbisschop van Loreto die ons met zoveel genegenheid en zorg heeft ontvangen. Ik groet de priesters, de religieuzen en allen die met zorg deze belangrijke geloofsmanifestatie hebben voorbereid. Een eerbiedige groet aan de burgerlijke en militaire gezagsdragers hier aanwezig, waarbij ik in het bijzonder denk aan de Vice-president van de Raad van Ministers, de achtenswaardige Francesco Rutelli.

Dit is echt een dag van genade! De lezingen die wij zojuist hebben beluisterd, helpen ons te begrijpen wat een wonderlijk werk de Heer heeft verricht door te maken dat wij ons hier, in Loreto, zo talrijk en in een vreugdevolle sfeer van gebed en van feest ontmoeten. In onze ontmoeting bij het Heiligdom van de Maagd maken zich in zekere zin de woorden waar uit de brief aan de Hebreeën: "Gij zijt genaderd tot de berg Sion en de stad van de levende God". Door de Eucharistie te vieren in de schaduw van het Heilig Huis, naderen ook wij tot "de feestelijke en plechtige vergadering van de eerstgeborenen die in de hemel zijn ingeschreven". Met Maria, Moeder van de Verlosser en onze Moeder, naderen wij bovenal tot "de Middelaar van het Nieuwe Verbond", de Heer Jezus Christus (Hebr. 12, 22-24) [[b:Hebr. 12, 22-24]]. De hemelse Vader, die vele malen en op velerlei wijzen heeft gesproken tot de mensen (Hebr. 1, 1) [[b:Hebr. 1, 1]], hun zijn Verbond heeft aangeboden en daarbij dikwijls weerstand en weigering ontmoette, heeft in de volheid van de tijden met de mensen een nieuw verbond willen sluiten, definitief en onherroepelijk, het bezegelend met het bloed van zijn Eniggeboren Zoon, die gestorven en verrezen is voor het heil van heel de mensheid. Jezus Christus, mensgeworden God, heeft in Maria ons eigen vlees aangenomen, heeft deelgenomen aan ons leven en heeft willen delen in onze geschiedenis. Om zijn Verbond te verwezenlijken, heeft God een jong hart gezocht en heeft het gevonden in Maria, de "jonge vrouw" (Lc. 1, 17) [[b:Lc. 1, 17]].

Tot vandaag toe zoekt God jonge harten, jongeren met een groot hart die in staat zijn voor Hem ruimte te maken in hun leven om protagonisten te worden van het Nieuwe Verbond. Om een zo fascinerend voorstel te aanvaarden als Jezus ons doet, om met Hem een Verbond aan te gaan, moet je van binnen jong zijn, in staat om je door zijn nieuwheid te laten aanspreken om met Hem nieuwe wegen te gaan. Jezus heeft een voorkeur voor de jongeren zoals het gesprek met de rijke jongeling goed duidelijk maakt (Mt. 19, 16-22; Mc. 10, 17-22) [[b:Mt. 19, 16-22; Mc. 10, 17-22]]. Hij respecteert hun vrijheid maar onvermoeibaar houdt hij hun de hoogste doelen voor het leven voor: de nieuwheid van het Evangelie en de schoonheid van een heilige levenswandel. Het voorbeeld volgend van haar Heer, zet de Kerk diezelfde aandacht voort. Dat is, beste jongeren, de reden waarom zij met een mateloze genegenheid naar jullie ziet, jullie nabij is in de momenten van vreugde en feest, van beproeving en verwarring. Zij ondersteunt jullie met de gaven van de sacramentele genade en begeleid jullie bij het onderscheiden van jullie roeping. Beste jongeren, laat je betrekken bij het nieuwe leven dat ontspringt aan de ontmoeting met Christus en je zult in staat zijn apostelen te zijn van zijn vrede in jullie gezinnen, onder jullie vrienden, in de kerkelijke gemeenschappen en de diverse milieus waarin jullie leven en werken.

Maar wat maakt nou werkelijk "jong" in de evangelische zin? Deze ontmoeting van ons, die plaats heeft in de schaduw van het Mariaheiligdom, nodigt ons uit naar Onze Lieve Vrouw te kijken. Wij stellen ons daarom de vraag: Hoe heeft Maria haar jong zijn beleefd? Waarom is in haar het onmogelijke mogelijk geworden? Zelf onthuld zij dat in het lied van het Magnificat: God "heeft neergezien op de nederigheid van zijn dienstmaagd (Vgl. Lc. 1, 48; a) [[b:Lc. 1, 48]]. De nederigheid van Maria is het, wat God méér dan al het andere in haar waardeert. En juist over de nederigheid spreken ons de andere twee lezing van de liturgie van deze dag.

Is het niet een gelukkige samenloop van omstandigheden dat deze boodschap juist hier in Loreto tot ons wordt gericht? Hier gaan onze gedachten als vanzelf naar het Heilig Huis van Nazaret dat het heiligdom is van de nederigheid: de nederigheid van God die vlees geworden is, die zich klein gemaakt heeft, en de nederigheid van Maria die Hem ontvangen heeft in haar schoot; de nederigheid van de Schepper en de nederigheid van het schepsel. Uit deze ontmoeting van nederigheid is Jezus geboren, de Zoon van God en Zoon van de mens. "Hoe meer aanzien gij hebt, des te meer moet ge u vernederen; dan zult gij genade vinden bij God (...) want Hij wordt geëerd door de nederigen" zegt ons de passage uit Jezus Sirach (Sir. 3, 18) [b:Sir. 3, 18]; en in het Evangelie, na de gelijkenis van de genodigden op de bruiloft, concludeert Jezus: "Alwie zichzelf verheft zal vernederd, en wie zichzelf vernedert zal verheven worden" (Lc. 14, 11) [b:Lc. 14, 11].

Dit perspectief dat de Schriften ons aanwijzen, schijnt vandaag de dag meer dan ooit provocerend voor de cultuur en de gevoeligheid van mens van deze tijd. De nederige wordt gezien als iemand die het opgeeft, een verslagene, die de wereld niets te zeggen heeft. En toch is dit de hoofdweg en niet alleen omdat de nederigheid een grote menselijke deugd is, maar in de eerste plaats omdat zij de handelwijze van God zelf vertegenwoordigt. Het is de weg die Christus heeft gekozen, de Middelaar van het Nieuwe Verbond, die "als mens verschenen, zich heeft vernederd door gehoorzaam te worden tot de dood, tot de dood aan een kruis" (Fil. 2, 8) [b:Fil. 2, 8].

Beste jongeren, ik heb de indruk in dit woord van God over de nederigheid een belangrijke en meer dan ooit actuele boodschap te ontwaren voor jullie, die Christus willen volgen en deel willen uitmaken van zijn Kerk. Die boodschap is deze: volg niet de weg van de trots, maar die van de nederigheid. Ga tegen de stroom op: luister niet naar de op eigen voordeel bedachte en verleidelijke stemmen die vandaag de dag van veel kanten modellen van leven propageren die het stempel dragen van de arrogantie en het geweld, de aanmatiging en het succes tot elke prijs, in de uiterlijke schijn en in het hebben ten koste van het zijn. Van hoeveel boodschappen, die jullie vooral bereiken via de massamedia, zijn jullie niet de geadresseerden? Weest waakzaam! Weest kritisch! Loop niet achter die golf aan die veroorzaakt wordt door deze machtige actie om jullie te overtuigen. Hebt geen angst, beste vrienden, om liever de "alternatieve" wegen te verkiezen die door de ware liefde worden gewezen: een sobere en solidaire levensstijl, oprechte en zuivere affectieve relaties, een eerlijke inzet in studie en werk, en een serieuze belangstelling voor het gemeenschappelijk welzijn. Heb geen angst anders te lijken en bekritiseerd te worden om datgene wat voor verliezers lijkt te zijn of uit de mode: jullie leeftijdgenoten, maar ook de volwassenen, en speciaal degenen die het verst lijken te staan van de mentaliteit en de waarden van het Evangelie, hebben een diepe behoefte iemand te zien die durft te leven volgens die volheid van menselijkheid die Jezus Christus heeft laten zien.

De weg van de nederigheid, beste vrienden, is dus niet de weg van het opgeven maar de weg van de moed. Het is niet het resultaat van een nederlaag maar van een overwinning van de liefde op het egoïsme en van de genade op de zonde. Wanneer wij Christus volgen en Maria nadoen, moeten we de moed hebben tot nederigheid, moeten wij ons nederig toevertrouwen aan de Heer want alleen zo kunnen wij gewillige instrumenten worden in zijn handen en zullen wij het Hem mogelijk maken in ons grote dingen te doen. Grote wonderwerken heeft God in Maria en in de heiligen verricht! Ik denk bijvoorbeeld aan Franciscus van Assisi en Catharina van Siena, beschermheiligen van Italië. Ik denk ook aan lichtende jongeren zoals de heilige Gemma Galgani, de heilige Domenico Savio, de heilige Maria Goretti die niet ver hier vandaan is geboren, de zaligen Piergiorgio Frassati en Alberto Marvelli. Ik denk bovendien aan de vele jongens en meisjes die tot de schare van "anonieme" heiligen horen, maar die voor God niet anoniem zijn. Voor hem is elke afzonderlijke persoon uniek, met zijn naam en met zijn gezicht. Allemaal zijn wij - jullie weten het - geroepen om heilig te zijn!

Zoals jullie zien, beste jongeren, is de nederigheid die de Heer ons geleerd heeft en waarvan de heiligen ieder volgens de oorspronkelijkheid van de eigen roeping hebben getuigd, heel iets anders dan de levenswijze van iemand die het opgeeft en eruit stapt. Kijken we vooral naar Maria: in haar leerschool kunnen ook wij, net als zij, de ervaring opdoen van dat "ja" van God tot de mensheid, waaraan alle "ja's" van ons leven ontspringen. Het is waar dat de uitdagingen die jullie aan te gaan hebben, veel en groot zijn. Maar de eerste blijft altijd die van Christus ten einde toe te volgen, zonder reserve of compromissen. En Christus volgen betekent zich een levend onderdeel voelen van zijn Lichaam, dat de Kerk is. Men kan zich geen leerling van Christus noemen als men de Kerk niet liefheeft en volgt. De Kerk is ons gezin, waarin de liefde voor de Heer en voor de broeders en zusters, vooral in de deelname aan de Eucharistie, ons de blijdschap doet ervaren van nu al het toekomstige leven te proeven, dat geheel en al verlicht zal zijn door de Liefde. Laat onze dagelijkse inspanning erin bestaan dat wij hier beneden leven als waren wij daar boven. Zich Kerk voelen is daarom een roeping tot heiligheid voor allen. Het houdt de dagelijkse inspanning in om de gemeenschap en de eenheid op te bouwen door elke weerstand te overwinnen en elk misverstand te boven te komen. In de Kerk leren wij lief hebben doordat zij ons opvoed tot het belangeloos openstaan voor de naaste, tot aandacht en ijverige zorg voor wie in moeilijkheden verkeert, voor de armen en de minsten. De fundamentele motivatie die hen die in Christus geloven verenigt, is niet het succes maar het goede, een goed dat des te authentieker is naarmate het gedeeld wordt, en dat niet op de eerste plaats bestaat in het hebben of kunnen, maar in het zijn. Zo wordt de stad van God met de mensen opgebouwd, een stad die tegelijkertijd groeit vanuit de aarde en neerdaalt vanuit de Hemel, omdat zij zich ontwikkelt in de ontmoeting en samenwerking tussen de mensen en God (Openb. 21, 2-3) [[b:Openb. 21, 2-3]].

Christus volgen, beste jongeren, brengt bovendien de voortdurende inspanning met zich mee om de eigen bijdrage te leveren aan de opbouw van een meer rechtvaardige en solidaire samenleving, waar allen van de goederen der aarde kunnen genieten. Ik weet dat velen van jullie zich edelmoedig wijden aan het getuigenis van het eigen geloof in de diverse sociale milieus, door te werken als vrijwilliger, door zich in te zetten voor de bevordering van het gemeenschappelijk welzijn, van de vrede en de rechtvaardigheid in iedere gemeenschap. Één van de terreinen waarop het urgent lijkt zich in te zetten, is ongetwijfeld dat van het behoud van de schepping. Aan de nieuwe generaties is de toekomst van de planeet toevertrouwd, waarop duidelijk de tekenen aanwezig zijn van een ontwikkeling die niet altijd het delicate evenwicht in de natuur heeft weten te beschermen. Het is nodig om, voordat het te laat is, moedige keuzes te maken die een sterk verbond weten te herstellen tussen de mens en de aarde. Hier is een "ja" nodig dat vastbesloten is tot de bescherming van de schepping en een krachtige inzet om die tendensen om te buigen die dreigen te leiden tot situaties van onomkeerbare achteruitgang. Hierom heb ik het initiatief van de Italiaanse Kerk gewaardeerd om de gevoeligheid te bevorderen voor de problemen van het behoud van de schepping door een nationale Dag daarvoor vast te stellen die gehouden zal worden op 1 september. Dit jaar is de aandacht vooral gericht op het water, een uiterst kostbaar goed dat, als het niet op rechtvaardige en vreedzame wijze wordt gedeeld, helaas tot een motief zal worden van harde spanningen en bittere conflicten.

Beste jongeren, na jullie gedachten van gisterenavond en van deze nacht te hebben beluisterd, heb ik nu, terwijl ik me liet leiden door het Woord van God, aan jullie mijn beschouwingen willen toevertrouwen, die een vaderlijke aanmoediging willen zijn om Christus te volgen teneinde getuigen te zijn van zijn hoop en zijn liefde. Van mijn kant zal ik doorgaan met naast jullie te staan met mijn gebed en genegenheid opdat jullie met enthousiasme de weg vervolgt van de Agorà, dit bijzondere traject van drie jaar van het luisteren, de dialoog en de zending. Nu we vandaag het eerste jaar afsluiten met deze fantastische ontmoeting, kan ik niet anders dan jullie nu al uitnodigen voor de grote afspraak van de Wereldjongerendagen die in Julie van het volgend jaar in Sydney gehouden zullen worden. Ik nodig jullie uit je op deze grote manifestatie van jeugdig geloof voor te bereiden door de Boodschap te overwegen die het thema uitdiept van de Heilige Geest, om samen een nieuwe lente van de Geest te beleven. Ik verwacht jullie dus in grote getale ook in Australië, ter afsluiting van jullie tweede jaar van de Agorà. Laten we tenslotte nog een keer onze ogen naar Maria wenden, voorbeeld van nederigheid en moed. Help ons, Maagd van Nazaret, ons gewillig open te stellen voor het werk van de Heilige Geest, zoals U dat hebt gedaan; help ons steeds heiliger te worden, leerlingen die verliefd zijn op uw Zoon Jezus; ondersteun en begeleid deze jongeren opdat zij blije en onvermoeibare missionarissen zijn van het Evangelie onder hun leeftijdgenoten, tot in elke uithoek van Italië. Amen!