Homilia

Lib. I, Cap. 21
‘Jezus zag iemand aan het tolhuis zitten die Matteüs heette, en Hij zei tot hem: Volg mij’ (Mt. 9, 9) [b:Mt. 9, 9]. Hij zag hem niet zozeer met de ogen van het lichaam, als wel met zijn innerlijke blik van barmhartigheid. Hij zag de tollenaar en omdat dit zien barmhartigheid en uitverkiezing betekende, zei Hij tot hem: ‘Volg mij.’ Met ‘volgen’ bedoelde Hij ‘navolgen’, dat wil zeggen: niet zozeer op de voet volgen als wel Christus daadwerkelijk volgen in wijze van leven. Immers ‘wie aanspraak maakt op verbondenheid met Christus, moet leven juist zoals Hij geleefd heeft’ (1 Joh. 2, 6) [b:1 Joh. 2, 6].

‘Hij stond op en volgde Hem.’ Het hoeft ons niet te verwonderen dat de tollenaar al op het eerste bevel van de Heer het aardse gewin dat hij tot dan toe nastreefde, achter zich liet. Hij bekommerde zich niet meer om zijn bezit en sloot zich aan bij het gezelschap van Hem die klaarblijkelijk geen enkele rijkdom bezat. Dit is niet te verwonderen, want de Heer die hem uiterlijk riep door zijn woord, had hem innerlijk door een onzichtbare drang geleerd Hem te volgen. Hij had het licht van zijn geestelijke genade in hem laten schijnen, zodat Matteüs begreep dat degene die hem op aarde wegriep van tijdelijke dingen, de macht had om hem in de hemel een onvergankelijke schat te verlenen.

‘Terwijl hij nu in diens woning aan tafel aanlag, kwamen ook vele tollenaars en zondaars met Jezus en zijn leerlingen aanliggen’ (Mt. 9, 10) [b:Mt. 9, 10]. De bekering van één enkele tollenaar was voor veel tollenaars en zondaars een voorbeeld van berouw en vergeving. Wat hier gebeurde, was een treffend voorteken. Hij die eens apostel en leraar van de heidenen zou zijn, trok in het eerste ogenblik van zijn bekering een menigte zondaars achter zich aan op de weg van het heil. De taak van de verkondiging die hij zou vervullen dank zij een gestadige groei in deugden, nam hij al op zich vanaf het eerste begin van zijn geloof. Laten we trachten nog dieper door te dringen in wat daar gebeurde. Matteüs richtte niet alleen in zijn aardse huis een stoffelijk maal aan voor de Heer, maar een veel aangenamere maaltijd bereidde hij Hem in de woning van zijn hart door zijn geloof en zijn liefde. Jezus zelf getuigt hiervan: ‘Zie, Ik sta voor de deur en Ik klop. Als iemand mijn stem hoort en de deur opent, zal Ik bij hem binnenkomen en maaltijd met hem houden en hij met Mij’ (Openb. 3, 20) [b:Openb. 3, 20].

Wij horen zijn stem en openen de deur om Hem te ontvangen, als we gaarne luisteren naar zijn stille of openlijke vermaningen en ons best doen om te volbrengen wat wij als onze taak kennen. Dan komt Hij binnen om maaltijd te houden, Hij met ons en wij met Hem, want door de genade van zijn liefde woont Hij in het hart van zijn uitverkorenen. Zo verkwikt Hij hen zonder ophouden met het licht van zijn aanwezigheid, opdat zij meer en meer voortgang maken in hun verlangen naar wat boven is. En hun ijver voor de hemelse dingen is voor Hem als het ware een aangename spijs waarmee Hij zich voedt.

Bron: CCL 122, 149-151, vert.: Louis Janssen o.s.b. - Augustijns-Brevier, Abdij Keizersberg, Leuven / Getijdengebed, Lectionarium NRL

Lib. II, Cap. 23
De heilige voorloper van de geboorte van de Heer, van zijn prediking en zijn dood, heeft in zijn moedige strijd een schouwspel geboden, de hemelingen waardig. Zoals de Schrift zegt: ook al werd hij naar de mening van de mensen gestraft, hij was vervuld van één hoop, de onsterfelijkheid (Wijsh. 3, 4) [[b:Wijsh. 3, 4]]. Terecht vieren wij jaarlijks op plechtige wijze de dag, die hij met het purper van zijn bloed heeft gesierd en door zijn marteldood voor ons tot een feestdag heeft gemaakt. Terecht eren wij in geestelijke vreugde de gedachtenis van deze man, die met zijn dood als martelaar zijn getuigenis voor de Heer heeft bezegeld.

Inderdaad lijdt het geen twijfel dat de heilige Johannes de Doper gevangenschap heeft doorstaan voor onze Verlosser, van wie hij vooraf getuigenis aflegde en voor wie Hij zijn leven heeft gegeven. Want ook al heeft de vervolger hem niet gevraagd Christus te verloochenen, maar alleen de waarheid te verzwijgen, hij is toch voor Christus gestorven.

Christus zelf heeft immers gezegd: ‘Ik ben de waarheid’ (Joh. 14, 6) [b:Joh. 14, 6]. Omdat Johannes voor de waarheid zijn bloed vergoten heeft, is hij inderdaad voor Christus gestorven. Van Christus’ geboorte, prediking en doopsel heeft hij getuigd, want hij is Hem voorafgegaan door zijn eigen geboorte, door zijn prediking en door de toediening van het doopsel; naar Christus’ lijden en dood heeft hij verwezen door eerst zelf te lijden en te sterven.

Zo’n groot man als deze bereikte zijn levenseinde door het vergieten van zijn bloed na een lange, smartelijke gevangenschap. Hij die de vrijheid van een bovenaardse vrede verkondigde, wordt door goddelozen in de gevangenis geworpen. Hij die gekomen is om te getuigen van het Licht en die terecht door Christus, het Licht zelf, een lamp, ontstoken om te verlichten, is genoemd, wordt opgesloten in een duistere kerker. Met zijn eigen bloed wordt hij gedoopt, aan wie het gegeven was de Verlosser van de wereld te dopen, de stem van de Vader boven Hem te horen en de genade van de Heilige Geest op Hem te zien neerdalen. Maar voor mensen zoals Johannes viel het niet zwaar, ja voor hen was het veeleer licht en begerenswaardig, omwille van de waarheid tijdelijke kwellingen te verduren. Want zij wisten dat hun het loon wachtte van de eeuwige vreugde.

Zij verkozen, na het belijden van Christus’ naam, de dood - die toch al van nature onvermijdelijk dreigt - om vervolgens de zegeprijs te ontvangen van eeuwig leven. Terecht zegt dan ook de Apostel: ‘U is het door Christus gegeven, niet alleen in Hem te geloven, maar ook voor Hem te lijden’ (Fil. 1, 29) [b:Fil. 1, 29]. Daarom zegt hij dat het Christus’ gave is als de uitverkorenen voor Hem lijden, omdat - naar zijn eigen woorden - ‘het lijden van deze tijd niet opweegt tegen de heerlijkheid waarvan ons de openbaring te wachten staat’ (Rom. 8, 18) [b:Rom. 8, 18].

Bron: CCL 122, 354.356-357, vert.: Louis Janssen o.s.b. - Augustijns-Brevier, Abdij Keizersberg, Leuven / Getijdengebed, Lectionarium NRL