De medewerking van leken aan de pastorale dienstwerk van de priester

{...}

in sommige lokale situaties edelmoedige en verstandige oplossingen zijn gevonden. De wetgeving van het canoniek recht biedt nieuwe mogelijkheden die echter correct moeten worden toegepast om niet te vervallen in dubbelzinnigheid: normatieve oplossingen die voorzien zijn voor buitengewone situaties van gebrek of schaarste aan gewijde bedienaren, mogen niet beschouwd worden als gewoon en normaal.

Wat heeft toegelaten het begrip ministerium te verruimen tot de munera eigen aan de lekengelovigen, is het feit dat ook zij, naar hun maat deelnemen aan het ene priesterschap van Christus. De officia, hen tijdelijk toevertrouwd, zijn echter exclusief een vrucht van een zending van de Kerk. Alleen door blijvend te refereren aan het enige en fundamentele ‘dienstwerk van Christus’... is het geoorloofd, tot op zekere hoogte, de term ministerium, zonder dubbelzinnigheid, ook toe te passen op niet-gewijde gelovigen: dus zonder dat deze term wordt opgevat en beleefd als onterecht verlangen naar het gewijde dienstwerk, of als een voortschrijdende erosie van zijn specifieke eigenheid. In deze oorspronkelijke zin drukt de term ministerium (servitium) alleen het werk uit waarmee leden van de Kerk, voor zichzelf en voor de wereld, de zending en het dienstwerk van Christus voorzetten. Wanneer echter de term verschillend wordt toegepast in verhouding tot en in vergelijking met de verschillende munera en officia, dan is het nodig om duidelijk op te merken, dat het alleen met betrekking tot de heilige wijding de volheid en eenduidigheid van betekenis verkrijgt die de traditie er altijd aan heeft toegekend.

{...}

Het is nodig om de bijzondere gave van ieder lid van de Kerk met wijsheid en precisie te erkennen, te verdedigen, te bevorderen, te onderscheiden en te coördineren, zonder verwarring van rollen, functies of theologische en canonieke voorwaarden.

Sinds enige tijd is het gebruik ingeburgerd om ministeri (bedieningen) niet alleen te gebruiken voor officia (ambten) en munera (functies) uitgeoefend door de herders krachtens het wijdingssacrament, maar ook voor die welke uitgeoefend worden door niet-gewijde gelovigen, krachtens het gemeenschappelijk priesterschap. De terminologische kwestie wordt nog complexer en delicater wanneer men aan alle gelovigen de mogelijkheid toekent om sommige functies uit te oefenen – in een plaats vervangende kwaliteit, door officiële zending verleend door de herders – die meer eigen zijn aan de clerici en die toch niet kenteken van de wijding vereisen. Erkend moet worden dat de taal onzeker wordt, verward en dus niet meer geschikt om de geloofsleer uit te drukken, telkens wanneer, op welke wijze ook, het verschil ‘in essentie en niet alleen in graad’ verduisterd wordt tussen het gemeenschappelijk priesterschap van alle gedoopten en het gewijde priesterschap.

Men moet goed begrijpen, dat deze preciseringen en distincties niet geboren zijn uit een zorg om de privileges van clerici te verdedigen, maar uit de noodzaak gehoorzaam te zijn aan de wil van Christus, de constitutieve vorm respecterend die Hij onuitwisbaar aan de kerk heeft opgelegd.