Over de taak van de leken in de Kerk en in het bijzonder over het gezin

(...)

Heden wil ik gaarne tot U spreken over de waardigheid en de bijzondere zending die de leken in de Kerk bezitten. De heilige Petrus zegt, dat de christenen "een koninklijk priesterschap, een heilig volk” zijn (1 Pt. 2, 9) [b:1 Pt. 2, 9]. Alle christenen die door hun doopsel Christus en Zijn Kerk toebehoren, zijn aan God toegewijd. Zij zijn ertoe geroepen het geloof dat zij ontvangen hebben te belijden. Door het sacrament van het vormsel geeft de heilige Geest hun een bijzondere kracht om van Christus te getuigen en deel te hebben aan Zijn heilszending. Ieder christen is derhalve een meesterwerk van Gods genade en hij wordt geroepen tot de toppen van heiligheid. Soms schijnen mannen en vrouwen niet ten volle hun waardigheid en hun roeping als leek op hun juiste waarde te schatten. Neen, er bestaat geen "gewone leek” , want allen bent U tot bekering opgeroepen door de dood en de verrijzenis van Jezus Christus. Als heilig volk van God bent U ertoe geroepen Uw rol te vervullen in de verkondiging van het geloof aan de wereld. Ja, de leken zijn ,,een uitverkoren volk, een heilig priesterschap” ; geroepen om ,,het zout der aarde” en ,,het licht der wereld” te zijn. Hun specifieke roeping en zending bestaat erin, dat zij het Evangelie in hun leven tonen en dat zij het als zuurdesem invoegen in de werkelijkheid van de wereld waarin zij leven en werken. De grote machten die de wereld regeren – politiek, massamedia, wetenschap, technologie, cultuur, opvoeding, industrie en arbeid – zijn juist de terreinen waarop de leken op bijzondere wijze bekwaam zijn om hun zending uit te oefenen. Als deze krachten geleid worden door mensen die ware leerlingen van Christus zijn en tegelijkertijd, vanwege hun kennis en talenten, op hun eigen gebied deskundig zijn, dan zal de wereld werkelijk van binnenuit veranderd worden door de verlossende kracht van Christus.

(...)

De gehele cultuur van Ierland is in het verleden, in taal en gewoonten, sterk doordrongen geweest van de zaken van God en van het leven der genade. In zekere zin was het leven georganiseerd rond religieuze gebeurtenissen. De taak die de hedendaagse generatie van mannen en vrouwen in Ierland dient te vervullen, is de veel ingewikkelder wereld van de tegenwoordige industrie en het stadsleven in dezelfde geest van het Evangelie om te vormen. Thans moet U voor God de steden en fabrieken bewaren, precies zoals U in het verleden de boerderijen en het landleven voor Hem hebt bewaard. Op zovele plaatsen heeft de materiële vooruitgang geleid tot een verval van geloof en van leven in Christus, dat leven waarin men groeit in liefde en gerechtigheid. Daarom moet U, zoals ik heb gezegd in het Phoenix Park [1000], het bewijs afleggen dat er een samenhang bestaat tussen Uw geloof en Uw dagelijkse leven. U kunt geen ware christenen zijn op zondag, als U niet tracht om trouw te blijven aan Christus’ Geest ook in Uw werk, in Uw handelsbetrekkingen, in Uw vakbond, in de ontmoetingen die Uw beroep meebrengen, in Uw ondernemingen. Hoe kunt U een echte gemeenschap in Christus vormen tijdens de Mis, als U zich niet inspant om aan het welzijn van de gehele gemeenschap van Uw natie te denken, wanneer Uw particuliere sector of groep belangrijke beslissingen moet nemen? Hoe kunt U bereid zijn om Christus bij het oordeel te ontmoeten, wanneer U niet aan de armen denkt die getroffen kunnen worden door het gedrag van Uw groep of door Uw persoonlijke levensstijl? Want Christus zal tot allen zeggen: “Al wat gij gedaan hebt voor een dezer geringsten van Mijn broeders, hebt gij voor Mij gedaan” (Mt. 25, 40) [b:Mt. 25, 40].

Ik heb met vreugde en dankbaarheid vernomen van de buitengewone geest van werk en samenwerking waarmee U, allen samen, zowel materieel als geestelijk mijn bezoek hebt voorbereid. Hoe geweldiger zou dat alles nog niet zijn, als U altijd dezelfde geest van arbeid en samenwerking aan de dag zou kunnen leggen, tot glorie van God en tot eer van Ierland!

Hier in Limerick bevind ik mij in een bij uitstek landelijk gebied en velen van U zijn plattelandsmensen. Ik voel mij bij U thuis, net zoals bij de boeren en bergbewoners van mijn geboorteland Polen, en ik herhaal hier tot U wat ik ook tegen hen heb gezegd: Houdt van het land, bemint het werken op het land, want het brengt U op bijzondere wijze bij God, de Schepper. Tot hen die naar de stad getrokken zijn, hier of in het buitenland, zeg ik: Blijft in contact met Uw wortels in de Ierse bodem, met Uw verwanten, met Uw cultuur. Weest trouw aan het geloof, aan het gebed, aan de waarden die U hier hebt geleerd, en geeft deze erfenis door aan Uw kinderen, want het is een rijke en goede erfenis. Tot U allen zeg ik: Respecteert en beschermt Uw gezinnen en Uw gezinsleven, want het gezin is het eerste terrein van de christelijke activiteit voor de Ierse leken, de plaats waar Uw “koninklijk priesterschap” voornamelijk wordt uitgeoefend. Het christelijk gezin is in het verleden de grootste spirituele bron van Ierland geweest. De moderne levensomstandigheden en de maatschappelijke veranderingen hebben nieuwe modellen en nieuwe moeilijkheden geschapen voor het gezinsleven en voor het christelijk leven. Ik wil U zeggen: Verliest niet de moed, volgt niet hen die een hecht gezinsleven als uit de tijd beschouwen. Het christelijk gezin is voor de Kerk en voor de maatschappij vandaag de dag belangrijker dan ooit.

Zeker, de duurzaamheid en de heiligheid van het huwelijk worden door de nieuwe opvattingen en de aspiraties van sommigen bedreigd. Echtscheiding, om welke reden men er ook toe overgaat, wordt onvermijdelijkerwijs steeds gemakkelijker verkregen en wordt geleidelijk aan meer en meer aanvaard als behorend tot het normale leven. Alleen reeds de mogelijkheid, die de burgerlijke wet verleent tot echtscheiding, maakt hechte en duurzame huwelijken voor iedereen moeilijker. Moge Ierland altijd tegenover de moderne wereld getuigenis blijven afleggen van zijn traditionele gehechtheid aan de heiligheid en onontbindbaarheid van de huwelijksband. Mogen de Ieren steeds het huwelijk verdedigen door hun persoonlijke inzet en door een positief maatschappelijk en wettelijk handelen.

Behoudt vooral de hoogste achting voor de wonderbaarlijke waardigheid en genade van het sacrament het huwelijk. Bereidt U er ernstig op voor. Gelooft in de geestelijke kracht die dit sacrament van Jezus Christus schenkt om de huwelijksband te versterken en alle problemen en moeilijkheden van het samenleven te overwinnen. De echtelieden moeten geloven in de heiligende kracht van dit sacrament. Zij moeten geloven, dat zij ertoe geroepen zijn om door hun huwelijk te getuigen van de kracht van Christus’ liefde. Ware liefde en Gods genade kunnen nooit toestaan, dat het huwelijk tot een in zichzelf opgaande relatie wordt van twee mensen die naast elkaar leven en slechts ieder hun eigenbelang zoeken.

En hier wil ik een speciaal woord richten tot alle ouders in Ierland. Het huwelijk dient ook open te staan voor het geschenk dat kinderen zijn. De edelmoedige bereidheid om van God de kinderen te aanvaarden als een geschenk van hun liefde is de karakteristieke eigenschap van een christelijk echtpaar. Eerbiedigt de levenscyclus die door God zelf gegeven is, want eerbiediging hiervan is een deel van ons respect voor God zelf; Hij immers schiep man en vrouw naar Zijn beeld en gaf een afspiegeling van Zijn liefde als bron van alle leven, in hun seksuele natuur. Daarom zeg ik U: hebt een absoluut en heilig respect voor het heilige karakter van het menselijk leven vanaf het eerste moment van zijn ontvangenis. Abortus is, met de woorden van het tweede Vaticaans concilie, “een onuitsprekelijke misdaad” Gaudium et Spes [[575|51]]. Het ongeboren leven op welk ogenblik vanaf zijn ontvangenis ook aanvallen is de ondermijning van de gehele morele orde, die de ware bewaker is van het welzijn van de mens. De verdediging van de absolute onschendbaarheid van het ongeboren leven is deel van de verdediging van de rechten van de mens en van de menselijke waardigheid. Laat Ierland nooit verzwakken in de getuigenis die het geeft, tegenover Europa en de gehele wereld, van de waardigheid en het heilig karakter van alle menselijke leven, vanaf de ontvangenis tot de dood.

Dierbare vaders en moeders van Ierland, gelooft in Uw roeping. Gelooft in de schone roeping van het huwelijk, van het ouderschap dat God U heeft geschonken. Weest ervan overtuigd, dat God met U is, want ieder ouderschap in de hemel en op aarde ontleent aan Hem zijn naam. Gelooft niet, dat in Uw leven iets anders voornamer is dan goede christelijke moeders en vaders te zijn. Laten de moeders, de jonge vrouwen en meisjes van Ierland, geen gehoor schenken aan hen die hen voorhouden dat het kiezen van een beroep, het slagen in een wereldse functie belangrijker is dan de roeping om als moeder het leven te schenken en voor dit leven te zorgen. De toekomst van de Kerk, de toekomst van de mensheid hangt voor een groot deel af van de ouders en van het gezinsleven dat zij opbouwen in hun huis. Het gezin is de ware maatstaf voor de grootheid van een natie, zoals de waardigheid van de mens de ware maatstaf is voor een beschaving.

Uw huizen moeten steeds huizen van gebed zijn. Sta mij toe, op dit ogenblik dat ik dit eiland dat mij zo dierbaar is verlaat, dit land en zijn volk dat zo’n troost en zo’n kracht vormen voor de Paus, dat ik een wens uitspreek: dat ieder huis in Ierland een huis van dagelijks gebed van het hele gezin mag blijven of weer mag worden. Als U mij dat belooft, zal dat het grootste geschenk zijn dat U mij zou kunnen bereiden op het moment dat ik Uw gastvrije stranden verlaat. Het is mij bekend, dat Uw bisschoppen een pastoraal programma voorbereiden dat beoogt de ouders aan te moedigen tot grotere deelneming aan de godsdienstige opvoeding van hun kinderen. Het thema van dit programma zal zijn: “Het geloof overdragen in het gezin” . Ik heb het volste vertrouwen, dat U allen aan dit programma enthousiast en edelmoedig zult deelnemen. Het geloof aan Uw kinderen overdragen, het geloof dat U van Uw ouders hebt ontvangen, is Uw eerste plicht en Uw grootste voorrecht. Het gezin zal de eerste leerschool van de godsdienst en van het gebed moeten zijn. De grote geestelijke invloed die Ierland op de geschiedenis van de wereld heeft uitgeoefend, is grotendeels te danken aan de godsdienstigheid van de Ierse gezinnen, want daar begint de geloofsverkondiging, daar ontluiken de roepingen. Ik doe dus een beroep op de ouders van Ierland, opdat zij in hun huis de roepingen tot het priesterschap en het religieuze leven blijven aanmoedigen, de roepingen van hun zonen en dochters. Generaties lang was de grootste wens van alle Ierse ouders om een priesterzoon te hebben, een dochter die haar leven aan God wijdde. Moge dit altijd Uw wens blijven en Uw gebedsintentie. Mogen de grootse mogelijkheden die de jongens en meisjes geboden worden, nooit Uw achting doen afnemen voor het voorrecht een zoon of dochter te hebben die door Christus is uitverkozen en door Hem geroepen om alles te verlaten om Hem te volgen. Ik vertrouw dit alles toe aan Maria, lichtende “zon van het Ierse ras” . Moge haar gebed alle Ierse gezinnen helpen te zijn zoals de heilige familie van Nazareth, mogen jonge christenen vandaar weggaan, zoals Jezus van Nazareth wegging. Mogen zij weggaan in de kracht van de heilige Geest om het werk van Christus voort te zetten en in Zijn voetstappen te treden, naar het einde van dit millennium, naar de 21ste eeuw toe. Moge Maria U bewaren bij Hem die “de Vader van de komende eeuw” is (Jes. 9, 6) [b:Jes. 9, 6]. Dia agus Muire libh! Mogen de Heer en Maria altijd met U zijn en met de gezinnen van Ierland!