Bouwen op de rots!

Beste jonge vrienden,

ik heet jullie van harte welkom! Jullie aanwezigheid verheugt mij. Ik ben de Heer voor deze ontmoeting met de warmte van jullie hartelijkheid heel dankbaar. We weten: “waar er twee of drie verenigd zijn in de naam van Jezus, daar is Hij in hun midden” (Mt. 18, 20) [b:Mt. 18, 20]. Maar jullie zijn vandaag heel wat talrijker! Ik dank ieder van jullie daarvoor. Jezus is dus hier met ons. Hij is aanwezig onder de jongeren van het Poolse land, om tot hen te spreken over een huis dat nooit zal instorten, omdat het gegrondvest staat op de rots. Het is het Evangeliewoord dat we zojuist beluisterd hebben (Mt. 7, 24-27) [[b:Mt. 7, 24-27]].

In het hart van iedere mens, vrienden, leeft het verlangen naar een thuis. Des te meer leeft in een jong hart heel sterk dat vurig verlangen naar een eigen thuis, naar een thuis dat degelijk is, waarin je niet alleen met vreugde kunt thuiskomen, maar waarin je ook met blijdschap elke gast kunt ontvangen die komt. Het is het heimwee naar een thuis waar de liefde, de vergeving, de behoefte aan begrip het dagelijks brood zijn, en waar de waarheid de bron is waaraan de vrede van hart ontspringt. Het is het heimwee naar een thuis waar je trots op kunt zijn, waar je je niet over hoeft te schamen, en waarvoor je niet bang hoeft te zijn dat het ooit zal instorten. Dit heimwee is niets anders dan het verlangen naar een vervuld, gelukkig en geslaagd leven. Wees niet bang voor dat verlangen! Ontvlucht het niet! Laat je niet ontmoedigen bij het zien van een ingestort thuis, een verijdelde verlangen en een vervlogen heimwee. God, de Schepper, die in een jong hart het onmetelijke verlangen legt naar geluk, laat je daarna niet in de steek bij het moeizame bouwen van het huis dat leven heet.

Vrienden, hier dringt zich de vraag op “hoe dit thuis te bouwen?” Het is een vraag die vast en zeker al dikwijls in je hart zal zijn opgekomen en die nog dikwijls zal terugkeren. Het is een vraag die je verplicht bent jezelf niet zomaar één keer te stellen. Elke dag moet je met de ogen van je hart er naar kijken: “Hoe bouw ik dit thuis dat leven heet?” Jezus, wiens woorden we hebben beluisterd in de versie volgens Mattheüs, spoort ons aan, te bouwen op de rots. Want alleen zo zal het huis niet instorten. Maar wat wil dat zeggen: het huis bouwen op de rots? ‘Bouwen op de rots’ wil vóór alles zeggen: op Christus en met Christus bouwen. Jezus zegt: “Ieder nu die deze woorden van Mij hoort en ernaar handelt, kan men vergelijken met een verstandig man die zijn huis op rotsgrond bouwde” (Mt. 7, 24) [b:Mt. 7, 24]. Het gaat hier niet om loze woorden door zomaar iemand uitgesproken, maar om woorden van Jezus. Het gaat er niet om zo maar naar de een of andere persoon te luisteren, maar te luisteren naar Jezus. Het gaat er niet om zomaar het een of ander te begrijpen, maar de woorden van Jezus te begrijpen.

Op Christus en met Christus bouwen betekent bouwen op een fundament dat ‘gekruisigde liefde’ heet. Het wil zeggen: bouwen met Iemand die, terwijl Hij ons beter kent dan wij zelf, ons zegt: “Jij bent kostbaar in mijn ogen, zó waardevol: Ik heb je lief” (Jes. 43, 4) [b:Jes. 43, 4]. Het wil zeggen: bouwen met Iemand die altijd trouw is, ook als onze trouw tekort schiet, want Hij kan zichzelf niet verloochenen (2 Tim. 2, 13) [[b:2 Tim. 2, 13]]. Het wil zeggen: bouwen met Iemand die zich altijd buigt over het gewonde hart van de mens en zegt: “Ik veroordeel je niet; ga heen en zondig van nu af niet meer” (Joh. 8, 11) [[b:Joh. 8, 11]]. Het wil zeggen: bouwen met Iemand die aan het kruis omhooggeheven zijn armen uitstrekt om voor alle eeuwen te herhalen: Mens, voor jou geef Ik mijn leven, want ik heb je lief”. Op Christus bouwen wil tenslotte zeggen: al de eigen verlangens funderen in zijn wil, de eigen verwachtingen, de dromen, de ambities en alle eigen plannen. Het betekent: tegen zichzelf, de eigen familie, de eigen vrienden en tegen de hele wereld en bovenal tot Christus zeggen: Heer, in het leven wil ik niets doen dat tegen U in gaat, want U weet wat voor mij het beste is. "U hebt woorden van eeuwig leven” (Joh. 6, 68) [[b:Joh. 6, 68]]. Vrienden, wees niet bang op Christus te steunen. Heb heimwee naar Christus als fundament van het leven! Doe in jullie hart het verlangen ontbranden om je leven op te bouwen met Hem en voor Hem! Want wie helemaal steunt op de gekruisigde liefde van het vleesgeworden Woord, kan niet verliezen!

‘Bouwen op de rots’ betekent bouwen op Christus en met Christus, die de Rots is. In de eerste brief van Paulus aan de Korintiërs legt Paulus, waar hij spreekt over de weg van het uitverkoren volk door de woestijn, uit dat allen “dronken uit een geestelijke rots die met hen meeging, en die rots was Christus” (1 Kor. 10, 4) [b:1 Kor. 10, 4]. De vaders van het uitverkoren volk wisten natuurlijk niet dat die rots Christus was. Zij waren zich er niet van bewust dat zij begeleid werden door Hem die, als de volheid van de tijd gekomen zou zijn, vlees zou worden en een menselijk lichaam zou aannemen. Zij hoefden niet te begrijpen dat hun dorst gelest werd door de Bron zelf van het leven, die in staat is levend water te bieden om de dorst te lessen van ieder hart. Toch dronken ze uit deze geestelijke rots die Christus is, want ze hadden heimwee naar het levend water, hadden dat nodig. Onderweg op de wegen van het leven zijn wij misschien ons soms niet bewust van de aanwezigheid van Jezus. Toch is juist deze levende en trouwe aanwezigheid, in het werk van de schepping, in het Woord van God en in de Eucharistie, in de gemeenschap van gelovigen en in iedere mens die door het kostbaar Bloed van Christus is verlost, de onuitputtelijke bron van de menselijke kracht. Jezus van Nazaret, God die mensgeworden is, staat naast ons in goede en in slechte tijden en heeft dorst naar deze band met ons, die in feite het fundament is van alle authentieke menselijkheid. We lezen in het boek Openbaring deze veelzeggende woorden: “Ik sta voor de deur en ik klop. Als iemand mijn stem hoort en de deur opent, zal ik bij hem binnenkomen en maaltijd met hem houden, en hij met Mij” (Openb. 3, 20) [b:Openb. 3, 20].

Vrienden, wat wil ‘bouwen op de rots’ zeggen? ‘Bouwen op de rots’ betekent ook bouwen op Iemand die werd versmaad. De heilige Petrus spreekt tot zijn gelovigen over Christus als over een “steen, door de mensen verworpen, maar uitverkoren en kostbaar in het oog van God” (1 Pt. 2, 4) [b:1 Pt. 2, 4]. Het onontkenbaar feit van de uitverkiezing van Jezus van de kant van God verbergt niet het mysterie van het kwaad, ten gevolge waarvan de mens in staat is Hém te verwerpen die hem eindeloos heeft liefgehad. Deze versmading van Jezus van de kant van de mensen, door Petrus vermeld, zet zich in de geschiedenis van de mensheid voort en bereikt ook onze tijd. Er is geen grote scherpzinnigheid van geest voor nodig om de veelvuldige uitingen op te merken van de verwerping van Jezus, ook daar waar God ons liet opgroeien. Dikwijls wordt Jezus miskend, belachelijk gemaakt, tot koning van het verleden uitgeroepen, maar niet van het heden, laat staan van de toekomst. Hij wordt in een hoek geduwd van vraagstukken en personen waar men publiekelijk maar beter niet hardop over spreekt. Als jullie bij het bouwen van het huis van je leven mensen tegenkomt die het fundament waarop je bouwt verachten, raak dan niet ontmoedigd! Een sterk geloof moet door beproevingen heen. Een levend geloof moet altijd groeien. Ons geloof in Jezus Christus moet, wil het zo’n sterk en levend geloof blijven, dikwijls geconfronteerd worden met het gebrek aan geloof bij de anderen.

Beste vrienden, wat wil ‘bouwen op de rots’ zeggen? ‘Bouwen op de rots’ wil zeggen er zich van bewust zijn dat er tegenslagen zullen komen: “De regen viel neer, de bergstromen kwamen omlaag, de storm stak op en zij stortten zich op dat huis...” (Mt. 7, 25) [b:Mt. 7, 25]. Deze natuurverschijnselen zijn niet alleen maar een beeld van de veelvuldige tegenslagen die bij het menselijk lot horen, maar geven ook aan dat deze te voorzien zijn. Christus belooft niet dat een huis in aanbouw nooit door een hoosbui zal worden getroffen. Hij belooft niet dat de verwoestende stroom niet zal meesleuren wat ons dierbaar is. Hij belooft niet dat de windvlagen niet weg zullen rukken wat wij dikwijls ten koste van grote offers hebben opgebouwd. Christus begrijpt niet alleen het menselijk streven naar een duurzaam thuis, maar is zich ook ten volle bewust van alles wat het geluk van de mens kan verwoesten. Verbaas je dus niet over de tegenslagen, van wat voor aard die ook zijn! Laat je er niet door ontmoedigen! Een huis dat op de rots is gebouwd, is niet hetzelfde als een bouwwerk dat onttrokken is aan het spel van de natuurkrachten die ingegrift zijn in het mysterie van de mens. Op rotsgrond gebouwd hebben betekent: kunnen rekenen op het besef dat in de moeilijke momenten er een betrouwbare kracht is waarop je kunt vertrouwen.

Vrienden, sta mij toe dat ik nog eens vraag: wat wil ‘bouwen op de rots’ zeggen? Het wil zeggen: met wijsheid bouwen. Niet zonder reden vergelijkt Jezus degenen die naar zijn woorden luisteren en ze ook in praktijk brengen met een ‘verstandig’ man die zijn huis op rotsgrond heeft gebouwd. Het is inderdaad dwaasheid om op zand te bouwen, wanneer men het op rotsgrond kan doen en zo een huis heeft dat tegen elke storm bestand is. Het is dwaasheid het huis te willen bouwen op een terrein dat geen garantie biedt voor draagkracht in moeilijker tijden. Wie weet, misschien is het ook wel gemakkelijker het eigen leven te funderen op de beweeglijke zandgronden van de eigen visie op de wereld, en de eigen toekomst op te bouwen ver van het woord van Christus vandaan, of soms zelfs daar tegenin. Maar dan blijft wel staan dat, wie op deze wijze bouwt, niet wijs is, omdat hij zichzelf en de anderen wil overtuigen dat er in zijn leven geen storm zal losbarsten, dat geen enkele golf zijn huis zal treffen. Wijs zijn betekent beseffen dat de degelijkheid van het huis afhangt van de keuze van het fundament. Wees niet bang om wijs te zijn, dat wil zeggen: wees niet bang om op de rots te bouwen!

Vrienden, nog één keer: wat wil ‘bouwen op de de rots’ zeggen? ‘Bouwen op de rots’ wil ook zeggen bouwen op Petrus en met Petrus. Tot hem immers zei de Heer: “Gij zijt Petrus en op deze steen-rots zal Ik mijn Kerk bouwen, en de poorten der hel zullen haar niet overweldigen” (Mt. 16, 16) [b:Mt. 16, 16]. Als Christus, de Rots, de levende en kostbare steen, zijn Apostel ‘steenrots’ noemt, wil dat zeggen dat Hij wil dat Petrus, en samen met hem de hele Kerk, zichtbare tekenen zijn van de enige Redder en Heer. Hier, in Krakau, in de geliefde stad van mijn voorganger Johannes Paulus II, zullen deze woorden over bouwen met Petrus en op Petrus beslist niemand verbazen. Daarom zeg ik jullie: wees niet bang je leven op te bouwen binnen de Kerk en met de Kerk! Weest trots op je liefde voor Petrus en voor de Kerk die hem is toevertrouwd. Laat je niet misleiden door hen die Christus tegen de Kerk willen uitspelen! Er is maar één enkele rots waarop het de moeite waard is het huis te bouwen. Deze rots is Christus. En er is maar één steenrots waarop het de moeite waard is alles te laten steunen. Deze steenrots is degene tot wie Christus heeft gezegd: “Gij zijt Petrus en op deze steenrots zal Ik mijn Kerk bouwen” (Mt. 16, 18) [b:Mt. 16, 18]. Jullie, jongeren, hebt de Petrus van onze tijd goed gekend. Vergeet daarom niet dat noch die Petrus die onze ontmoeting staat gade te slaan vanuit het venster van God de Vader, noch deze Petrus die nu voor jullie staat, en dat geen enkele volgende Petrus ooit tegen jullie zal zijn, noch tegen het bouwen van een duurzaam huis op rotsgrond. Integendeel: hij zal heel zijn hart en beide handen inzetten om jullie te helpen je leven te bouwen op Christus en met Christus.

Beste vrienden,

terwijl we zo de woorden van Christus overwegen over de rotsgrond als het geëigende fundament voor het huis, kunnen we niet anders dan benadrukken dat het laatste woord een woord van hoop is. Jezus zegt dat ondanks de ontketening van de elementen het huis niet instortte, want het stond gegrondvest op de rots. In dit woord van Hem klinkt een buitengewoon vertrouwen in de kracht van het fundament, van het geloof dat voor geen ontkenningen angst heeft omdat het bevestigd is door de dood en de verrijzenis van Christus. Dit is het geloof dat na jaren beleden zal worden door de heilige Petrus in zijn brief: “Zie, ik leg in Sion een steen, een kostbare en uitverkoren hoeksteen. En wie op Hem vertrouwd zal niet worden teleurgesteld” (1 Pt. 2, 6) [b:1 Pt. 2, 6].

Ja, zeker, “hij zal niet worden teleurgesteld”. De angst voor de mislukking kan zelfs de mooiste dromen afremmen. Zij kan de wil verlammen en maken dat wij niet meer in staat zijn te geloven dat zoiets als ‘een huis dat op rotsgrond is gebouwd’ kan bestaan. Zij kan ervan overtuigen dat het heimwee naar een thuis alleen maar een jeugdig verlangen is maar geen project voor het leven. Zeg dan samen met Jezus tegen deze angst: “Een huis dat op de rots is gebouwd kan niet instorten!” Zeg samen met Petrus tegen de bekoring van de twijfel: “Wie in Christus gelooft, zal niet worden teleurgesteld!” Wees getuigen van de hoop, van die hoop die niet bang is het huis van het eigen leven te bouwen, omdat zij heel goed weet dat zij kan rekenen op het fundament dat nooit zal instorten: Jezus Christus, onze Heer!