Maar stellen wij ons nu de vraag: is dat de wereld waarin wij leven? Het geschapene bewaart zijn schoonheid die ons met verrukking vervult en blijft een goed werk. Maar er is ook geweld, verdeeldheid, conflict, oorlog. Dat gebeurt wanneer de mens, hoogtepunt van de schepping, de blik afwendt van de horizont van schoonheid en goedheid en zich in zijn egoïsme opsluit.
Wanneer de mens alleen aan zichzelf denkt, aan zijn eigenbelang en zijn plaats in het centrum, wanneer hij zich laat misleiden door de afgoden van dominantie en macht, wanneer hij zich op Gods plaats stelt, bederft hij alle relaties, vernietigt hij alles; en opent hij de deur voor geweld, onverschilligheid, conflict. Dat is precies wat ons de passage uit Genesis die over de zonde van de mens vertelt, wil laten begrijpen: de mens treedt in conflict met zichzelf, bemerkt dat hij naakt is en verbergt zich omdat hij angst heeft , hij heeft angst voor de blik van God; hij beschuldigt de vrouw, zij die vlees is van zijn vlees ; hij verbreekt de harmonie met het geschapene, heft zelfs de hand op tegen zijn broeder om hem te doden. Kunnen wij zeggen dat de harmonie disharmonie geworden is? Nee, disharmonie bestaat niet: ofwel is er harmonie ofwel vervalt men in chaos waar geweld is, ruzie, conflict, angst ...
Het is juist in die chaos dat God aan het geweten van de mens vraagt: “Waar is uw broeder, Abel?”. En Kaïn antwoordt: “Ik weet het niet. Ben ik soms de hoeder van mijn broeder?” . Deze vraag is ook tot ons gericht en het zou goed zijn dat wij ons afvragen: ben ik de hoeder van mijn broeder? Ja, je bent de hoeder van je broeder! Mens zijn betekent hoeder zijn van elkaar! Wanneer de harmonie verbreekt, volgt in tegendeel een metamorfose: de broeder die moet gehoed en bemind worden, wordt de tegenstander die moet bestreden, uitgeschakeld worden. Hoeveel geweld ontstaat op dat ogenblik, hoeveel conflicten, oorlogen hebben onze geschiedenis getekend! Het volstaat het lijden te zien van zo veel broeders en zusters. Het gaat niet om iets conjunctureel, maar het is de waarheid: in ieder geweld en iedere oorlog, laten wij Kaïn herboren worden! Ook vandaag zetten wij deze geschiedenis van conflict tussen broeders verder, ook vandaag heffen wij de hand op tegen degene die onze broeder is. Ook vandaag laten wij ons leiden door afgoden, egoïsme, eigenbelang; en die houding duurt verder: wij hebben onze wapens geperfectioneerd, ons geweten is ingeslapen, wij hebben onze zelfrechtvaardiging subtieler gemaakt. Alsof het iets normaal is, blijven wij vernieling, leed, dood zaaien! Geweld en oorlog brengen alleen dood, spreken over moord! Geweld en oorlog zijn de taal van de dood!
Na de chaos van de zondvloed, hield het op met regenen: men zag de regenboog en de duif bracht een palmtak. Ook vandaag denk ik aan die olijfboom die de verschillende godsdiensten vertegenwoordigt en die wij in het jaar 2000 in Buenos Aires op de
Piazza de Mayo geplant hebben en waarbij wij vroegen dat er geen chaos, geen oorlog meer zou zijn, dat er vrede zou zijn.