De zaligsprekingen

Geliefde broeders en zusters, Het liturgisch jaar is een grote weg van geloof die de Kerk gaat, altijd voorafgegaan door de Maagd en Moeder Gods, Maria. Op de zondagen door het jaar wordt deze weg dit jaar gescandeerd door het Evangelie van Lucas, die ons vandaag “op een vlak terrein” begeleidt (Lc. 6, 17) [b:Lc. 6, 17] waar Jezus met de twaalf blijft staan en waar een menigte andere leerlingen en mensen van overal bijeenkomen om naar Hem te luisteren. In dit decor situeert zich de verkondiging van de zaligsprekingen (Lc. 6, 20-26) [b:Lc. 6, 20-26] (Mt. 5, 1-12) [[b:Mt. 5, 1-12]]. Jezus slaat de ogen ten hemel, kijkt Zijn leerlingen aan en zegt: “Zalig gij die arm zijt ... zalig die nu honger lijdt, … zalig die nu weent, .. zalig zijt gij, wanneer omwille van de Mensenzoon de mensen u haten ...”. Waarom noemt Hij hen zalig? Omdat Gods gerechtigheid ervoor zal zorgen dat zij verzadigd worden, dat zij lachen, dat zij vrijgesproken worden van iedere valse beschuldiging, in één woord, omdat Hij hen nu reeds in Zijn Koninkrijk opneemt. De zaligsprekingen zijn gebaseerd op het feit dat een Goddelijke gerechtigheid bestaat die onthult wie ten onrechte vernederd werd, die vernedert wie zich verheven heeft (Lc. 14, 11) [[b:Lc. 14, 11]]. Inderdaad, na vier “zalig gij”, geeft de evangelist Lucas vier waarschuwingen: “wee u,rijken ... wee u, die nu verzadigd zijt ... wee u, die nu lacht ... wee u, wanneer alle mensen met lof over u spreken ...”, want zo zegt Jezus, de dingen zullen zich omkeren, de laatsten zullen de eersten en de eersten de laatsten zijn (Lc. 13, 30) [[b:Lc. 13, 30]].

Deze gerechtigheid en deze zaligspreking zullen zich verwezenlijken in het “Koninkrijk der hemelen” of “Rijk Gods” dat zich op het einde der tijden zal voltrekken maar dat nu reeds in de geschiedenis aanwezig is. Daar waar armen getroost worden en toegelaten tot het feestmaal van het leven, manifesteert zich nu reeds Gods gerechtigheid. Dat is de taak die de volgelingen van de Heer ook in de samenleving van vandaag geroepen zijn te volbrengen. Ik denk aan het tehuis van Caritas aan station Termini in Rome, dat ik vanmorgen bezocht heb: iedereen die in deze verdienstelijke instelling werkt, moedig ik uit heel mijn hart aan, en ook allen die zich overal ter wereld voor dergelijke werken van rechtvaardigheid en liefde onbaatzuchtig inzetten.

Aan dit onderwerp van de gerechtigheid heb ik dit jaar de Boodschap voor de Veertigdagentijd [3402] gewijd, die woensdag aanstaande, Aswoensdag genaamd, begint. Ik wens ze vandaag symbolisch aan ieder van u te overhandigen en u uit te nodigen ze te lezen en te overwegen. Het Evangelie van Christus is een positief, doch onverwacht en verrassend antwoord op de dorst die mensen hebben naar gerechtigheid. Het biedt geen revolutie aan van sociale en politieke aard maar van de liefde die Hij reeds door Zijn kruis en verrijzenis verwezenlijkt heeft. De zaligsprekingen zijn daarop gebaseerd. Zij bieden deze nieuwe horizon van gerechtigheid aan die door Pasen werd ingezet en waardoor wij rechtvaardig kunnen worden en een betere wereld bouwen.

Geliefde vrienden, richten wij ons nu tot de Maagd Maria. Alle geslachten zullen Haar “zalig” noemen, omdat Zij geloofd heeft in de blijde boodschap die de Heer Haar verkondigd heeft (Lc. 1, 45.48) [[b:Lc. 1, 45.48]]. Laten wij ons door Haar op de weg van de Veertigdagen laten leiden, om bevrijd te worden van de illusie van zelfgenoegzaamheid, om te erkennen dat wij God en Zijn barmhartigheid nodig hebben, om zo in Zijn Rijk van gerechtigheid, liefde en vrede binnen te gaan.