Waardigheid om de Heilige Communie te ontvangen - Algemene grondslagen

Wanneer men nadert om de Heilige Communie te ontvangen, moet dat een bewuste beslissing zijn, gebaseerd op een beredeneerd oordeel betreffende zijn eigen waardigheid om dat te doen volgens de objectieve criteria van de Kerk, met vragen als “Ben ik in volle gemeenschap met de Katholieke Kerk? Ben ik schuldig aan een zware zonde? Heb ik me een straf op de hals gehaald (bijv. excommunicatie, interdict (schorsing)) die me verbiedt de Heilige Communie te ontvangen? Heb ik mezelf voorbereid door minimaal een uur te vasten?” De gewoonte om zonder er bij na te denken te naderen tot de Heilige Communie, louter op grond van het feit dat men bij de Mis aanwezig is, is een misbruik dat moet worden gecorrigeerd. vgl: Redemptionis Sacramentum [[[569|81.83]]]

De Kerk leert dat abortus of euthanasie ernstige zonden zijn. De Encycliek Evangelium Vitae [2] stelt dat er met betrekking tot gerechtelijke beslissingen of het burgerlijk recht, die abortus of euthanasie goedkeuren of bevorderen, een ernstige en duidelijke verplichting is zich hiertegen als gewetensbezwaarde op te stellen. In geval van een intrinsiek onrechtvaardige wet, zoals een wet die abortus of euthanasie toestaat, is het nooit toegestaan die te gehoorzamen, of “deel te nemen aan een propagandacampagne ten gunste van zo’n wet of om ervoor te stemmen.” Evangelium Vitae [[2|73]] Christenen hebben een “ernstige gewetensplicht niet formeel mee te werken aan praktijken die, zelfs wanneer zij zijn toegestaan volgens het burgerlijk recht, tegen God’s wet ingaan. Vanuit moreel standpunt is het immers nooit toegestaan formeel mee te werken in het kwaad. (....) Deze medewerking kan nooit worden gerechtvaardigd, noch door een beroep te doen op de vrijheid van anderen, noch door zich te beroepen op het feit dat het burgerlijk recht haar toestaat of vereist.” Evangelium Vitae [[2|74]]

Niet alle morele vraagstukken hebben hetzelfde morele gewicht als abortus of euthanasie. Stel, bijvoorbeeld, dat een Katholiek het met de Heilige Vader oneens zou zijn over de toepassing van de doodstraf N.v.d.r.: Zie het.. N.v.d.r.: Zie het 'Capita selecta' over de doodstraf in het dossier "Straf en schuld" of over de beslissing om oorlog te voeren, dan zou dat op zich geen reden zijn dat die persoon onwaardig wordt geacht om de Heilige Communie te ontvangen. Ook al dringt de Kerk er bij de burgerlijke gezagsdragers op aan om de vrede te zoeken, niet oorlog, en discretie en genade te betrachten bij de strafoplegging van criminelen, dan nog kan het toegestaan zijn de wapens op te nemen, om weerstand te bieden aan een agressor, of zijn toevlucht te nemen tot de doodstraf. Er kunnen legitieme meningsverschillen bestaan, zelfs tussen katholieken onderling, over het voeren van oorlog en het toepassen van de doodstraf, echter niet wat betreft abortus en euthanasie.

Los van het oordeel van een individu omtrent zijn/haar waardigheid de Heilige Eucharistie te ontvangen, kan de bedienaar van de Heilige Communie zich in een situatie komen te bevinden waarin hij moet weigeren om de Heilige Communie aan iemand uit te reiken, bijv. in gevallen van afgekondigde excommunicatie, een afgekondigde interdict (schorsing) of een halsstarige volharding in een klaarblijkelijk zware zonde. vgl: Codex Iuris Canonici [[[30|915]]]

Wanneer, wat de ernstige zonde van abortus betreft, de formele medewerking van een persoon duidelijk wordt (in het geval van een Katholiek politicus begrepen als het consequent campagne voeren en stemmen voor permissieve abortus- en euthanasiewetten), moet zijn Herder contact met hem zoeken, hem instrueren over de leer van de Kerk, hem ervan verwittigen dat hij pas mag naderen tot de Heilige Communie als hij de objectieve situatie van zonde heeft beëindigd, en hem waarschuwen dat hem anders de Eucharistie wordt onthouden.

Wanneer “deze voorzorgsmaatregelen geen effect sorteerden, dan wel onmogelijk bleken”, en de persoon in kwestie nog steeds, met halsstarrige volharding, verschijnt om de Heilige Eucharistie te ontvangen, dan moet “de bedienaar van de Heilige Communie weigeren haar uit te reiken”. vgl: Betreffende het toelaten tot de Communie van gelovigen die gescheiden zijn en hertrouwd [[[5557|3-4]]] Dit besluit is strikt genomen geen sanctie of straf. Ook spreekt de bedienaar van de Heilige Communie geen oordeel uit over de subjectieve schuld van de persoon in kwestie, maar reageert veeleer op de publieke onwaardigheid van de persoon om de Heilige Communie te ontvangen vanwege een objectieve situatie van zonde.

N.B. Als een katholiek weloverwogen stemt op een kandidaat, juist vanwege het permissieve standpunt van de kandidaat met betrekking tot abortus en/of euthanasie, dan zou hij/zij zich schuldig maken aan formele medewerking aan het kwaad, en bijgevolg onwaardig zijn de Heilige Communie te ontvangen. Wanneer een Katholiek de standpunten van een kandidaat op gebied van abortus of euthanasie niet deelt, maar om andere redenen op die kandidaat stemt, wordt dat beschouwd als indirecte materiële medewerking, die in aanwezigheid van proportionele redenen kan worden toegestaan.