Singulari animi

Door een bijzondere genegenheid jegens u, weten Wij niet of bij het ontvangen en begroeten van u, die voor het derde thomistisch congres uit heel de wereld naar Rome zijt gekomen, onze hoogachting of onze liefde voorgaat, aangezien gij beide zeer waardig zijt. Een hoogst belangrijk en actueel onderwerp bracht u samen: gij behandelt immers de relaties tussen het katholiek geloof en de rechte rede, tussen de moderne filosofie en de christelijke godsdienst.

Zoals u bekend is, spraken Wij onlangs over dit onderwerp in de encycliek Humani Generis [470]. Zij was voor u bij uw gedachtewisselingen en uiteenzettingen een veilige gids, terwijl de leer van Sint-Thomas van Aquino, aan wie uw academie haar glorievolle naam ontleent, u daarbij als een stralende zon voorlichtte.

De philosophia perennis is ongetwijfeld een machtig bouwwerk, dat tot stand kwam door de samenwerking in de loop van de eeuwen van de nobelen onder de geesten, de bloem van de wijzen, door Gods Voorzienigheid daartoe geroepen; zij blijft eeuwig jong en is ook heden ten dage nog gezond en krachtig, staat open en werkt mee aan de groei van de verschillende wetenschappen én bij het diepere navorsen van de natuur én bij het nauwkeuriger schrijven van de geschiedenis én bij het zorgvuldiger vaststellen van een kritische methode.

Maar onder alle beoefenaars van de scholastieke filosofie komt aan Sint Thomas een onvergelijkelijke erepalm toe; hij neemt de eerste plaats in. Enkel op de waarheid bedacht, beschouwt hij met eerbied, die de waarheid zeker eist, de uit te diepen vraagstukken, doorzoekt hij de feiten, speurt hij naar geschriften en documenten, waaruit daden en woorden worden opgediept, Hoe geschikt weet hij de onderzoekingen in te delen, hoe sterk weet hij zijn stellingen te bewijzen en hoe helder zich uit te drukken! Met onweerstaanbare kracht - vrucht van zijn genie - komt hij tot de conclusies; kalm en veilig leidt hij uit de metafysieke princiepen, die te allen tijde het gemeenschappelijke erfgoed van de christelijke wijsheid zijn, de gevolgtrekkingen af.
Er is natuurlijk geen twijfel aan, dat de waarheden van de goddelijke openbaring zover boven de krachten van de menselijke geest liggen, als de hemel uitgaat boven de aarde; zij zijn van een meer verheven orde dan deze, maar zijn er geenszins mee in tegenspraak of in strijd; zij stijgen er boven uit, maar gaan er niet tegen in. Sint-Thomas voert met een bewonderenswaardige vaardigheid het verstand van de mensen, dat bij dat felle licht aarzelt en onzeker wordt, in de tempel van Gods mysteries binnen; lost door de kunst van zijn bewijsvoering de problemen op en laat op stralende wijze de harmonie verschijnen van goddelijke en menselijke waarheden. Onze bovenvermelde encycliek toont duidelijk aan, hoe scherp ook nu de strijd woedt om de onderlinge relaties tussen geloof en de leer van de menselijke rede vast te stellen. Wij gaven trouwens deze encycliek met als doel om de integrale schat van het katholieke geloof gaaf en ongeschonden te bewaren. Bestudeer met elkaar en behandel bij de studerende jeugd, aan wie gij les geeft, de kwesties door ons daarin behandeld, maar altijd gehoorzamend aan de geest, waardoor de Engelachtige Leraar tot diep in de waarheden doordrong, nl. door de sterkste inspanning van het verstand, gepaard met diepe vroomheid. Bespreekt de vraagstukken volgens zijn methode, volgens welke hij altijd scherp inhoud en grenzen van de meningen aangeeft zonder onnodig omhaal van woorden, maar in nuchtere, solide taal met die helderheid, waardoor hij en de leraren van de scholastieke filosofie in de gouden tijd hebben uitgemunt en de Kerk en de wetenschappen met hun licht hebben opgeluisterd.

Handel vastberaden in die geest en gij zult u buitengewoon verdienstelijk maken voor de katholieke zaak. Tot slot, tot onderpand van een overvloedige oogst schenken wij aan allen, die uw filosofisch congres voorzaten of bijwoonden, aan de bestuurders en leden van de academie van Sint-Thomas van ganser harte Onze Apostolische Zegen in de Heer; God, de Schepper van licht en vrede, zij met u.